فصلنامه فرهنگی- تربیتی زنان و خانواده (Mar 2024)
شناسایی عوامل مؤثر بر اجرای سیاست های کلی خانواده در ایران
Abstract
استحکام خانواده از مهم‌ترین عوامل استحکام جامعه است.از این رو محققان و سیاستگذاران اجتماعی همواره به خانواده به عنوان یکی از مهم‌ترین محورهای سیاستی ملی توجه ویژه‌ای داشته‌اند. هدف اصلی پژوهش، شناسایی عوامل مؤثر بر اجرای سیاست‌های کلی خانواده در ایران بود. پژوهش حاضر یک مطالعه کیفی است که با روش تحلیل مضمون انجام شده است. جامعه پژوهش شامل اساتید دانشگاهی، خط‌مشی پژوهان و سیاستگذارن آگاه در حوزه مورد بررسی است که از میان آنها از تعداد 15 نفر با استفاده از(روش نمونه-گیری هدفمند) انتخاب گردید و ابزار پژوهش؛ مصاحبه نیمه ساختار یافته است. داده‌های این پژوهش با استفاده از روش تحلیل مضمون مورد تحلیل قرار گرفت که در نهایت 202 کد پایه احصا شده و در قالب 9مضمون فراگیر و24 مضمون سازمان‌دهنده دسته‌بندی شدند. مضمون‌های استخراج شده شامل: ابزارخطمشی(مطلوبیت و تناسب)؛ عوامل قانونی(تعارض در سیاست‌ها)؛ عوامل ساختاری(کنترل مستمر، شفافیت نقش‌ها، تمهید سازوکار اجرایی کارآمد)؛ عوامل اقتصادی( تأمین مالی، شرایط اقتصادی جامعه)؛ عوامل فرهنگی(تبلیغات و رسانه‌ها، آموزش و فرهنگ‌سازی) ؛عوامل فنی و محتوایی(میزان شفافیت خط‌مشی، هدفمندی و برنامه‌ریزی در خط‌مشی‌گذاری، کارآمدی و اثرگذاری سیاست‌ها، امکان‌پذیری و قابلیت اجرا، میزان فراگیری خط‌مشی)؛ مربوط به جامعه هدف(پذیرش و همگامی، انگیزش و تمایل مخاطبان)؛ مربوط به تدوین‌کنندگان خط‌مشی(مخاطب‌شناسی، مسأله شناسی، طرز تفکر ، هماهنگی و مشورت‌پذیری، سطح علمی، ابداع نوآوری در خط‌مشی‌گذاری) و مجریان خط‌مشی(تعهد، توان و تمایل) است می‌باشند. در نتیجه سیاستگذاران و همچنین مجریان خط‌مشی-های خانواده می‌توانند با در نظر داشتن هریک از این عوامل اثرگذار در بهبود اجرای این سیاست‌ها نقش بسزایی داشته باشند.
