چالشهای همکاری فناورانه‌ نامتقارن شرکتهای بزرگ با شرکتهای کوچک فناوری‌محور نانو

Abstract

تغییرات فضای کسب‌وکار در طی سال‌های اخیر باعث شده که بسیاری از شرکت‌های بزرگ به دنبال همکاری فناورانه با شرکت‌های کوچک فناوری‌محور باشند. با وجود مزایای زیاد این نوع همکاری‌ها -که در ادبیات به همکاری‌های نامتقارن شناخته شده‌اند- طرفین همواره با چالش‌های متعددی روبه‌رو می‌شوند. با این حال در مطالعات قبلی کمتر به چالش‌های همکاری نامتقارن به‌ویژه در بافت کشورهای در حال توسعه پرداخته شده‌است. مقاله حاضر با رویکردی ترکیبی به دنبال شناسایی چالش‌های همکاری فناورانه نامتقارن در بخش نانوی ایران است. در ابتدا با بررسی ادبیات و انجام مصاحبه‌ با افراد متخصص، فهرست چالش‌های اصلی همکاری شناسایی و براساس چهار گروه بازیگر اصلی فرآیند همکاری فناورانه (شرکت‌های بزرگ صنعتی، شرکت‌های کوچک دارنده فناوری، واسطه‌های تبادل فناوری و نهادهای تسهیل‌گر) دسته‌بندی شدند. سپس پرسشنامه‌ای براساس چالش‌های مورد نظر طراحی و در بین چهار دسته بازیگران فعال در زمینه همکاری فناورانه‌ نامتقارن در بخش نانو ایران توزیع گردید که در نهایت 52 پرسشنامه تکمیل گردید. نتایج حاکی از آن است که چهار دسته بازیگر درگیر در فرآیند همکاری، در مورد 11 چالش اختلاف‌نظر دارند. همچنین مشخص شد که برخلاف ادبیات جهانی در بخش نانوی ایران، «سوءاستفاده‌ شرکت کوچک از برند شرکت بزرگ» به عنوان چالش همکاری مطرح نیست. علاوه بر این، چالش‌هایی از قبیل ضعف فرهنگ همکاری و فقدان زیرساخت‏های به‌هم‌رسانی نیز شناسایی شدند که در ادبیات مربوط به کشورهای توسعه‌یافته به آن‌ها اشاره نشده‌ بود.

Keywords

• همکاری فناورانه نامتقارن
• شرکت‌های کوچک فناوری‌محور
• شرکت‌های بزرگ صنعتی