دلالت‏ های معنایی مصرف قلیان بین زنان بلوچ (مطالعه‌ای کیفی در روستای دامن شهرستان ایرانشهر)

Abstract

برخلاف بسیاری از پژوهش‏های گذشته، که بیشتر با الهام از نوعی گفتمان‏ پزشکی و آسیب‏شناختی به دنبال بررسی پیامدهای مصرف قلیان و مواد دخانی بر سلامت مصرف‏کنندگان بوده‏اند، هدف پژوهش حاضر فهم دلالت‏های معنایی چنین امری بین زنان بلوچ ساکن در روستای دامن شهرستان ایرانشهر است. با توجه به مسئله‌محوری پژوهش و مهم‏ترین هدفی که اشاره شد، در بعد روش‏شناختی از نوعی رویکرد کیفی متناسب با کار انسان‏شناختی، یعنی «مردم‏نگاری»، بهره برده‏ایم. درنهایت، یافته‏ها نشان می‏دهند که تمایل به مصرف قلیان در جامعة مطالعه‌شده صرفاً تمایلی فردی و آنی نیست و عملی ضد اجتماعی و ناهنجار به‏شمار نمی‏آید. به‏عکس، این عمل را باید در امتداد بسترهای فرهنگیِ ویژه‏ای دید که دلالت‏های معنایی خاصی را نیز به دنبال دارد. این موضوع به دنبال ارائة شش مقولة محوری مورد بحث قرار گرفته است: 1. مصرف قلیان و تداوم سنت‏ها؛ 2. مصرف قلیان، تأیید و هویت‏یابی اجتماعی؛ 3. مصرف قلیان، رهایی از تنش و عاملیت زنانه؛ 4. مصرف قلیان و اوقات فراغت؛ 5. مصرف قلیان و درمان بیماری؛ 6. مصرف قلیان، تقویت و تداوم انسجام گروه.

Keywords

• زنان بلوچ
• عاملیت زنانه
• مصرف قلیان
• هویت‏ یابی