پدافند غیرعامل (Feb 2022)
راهبردهای امن‌سازی بیمارستان‌های موجود در کلان‌شهرها در شرایط بحران با رویکرد پدافند غیرعامل
Abstract
در همۀ بحران‌ها، اعم از طبیعی و انسان‌ساز، بیمارستان‌ها نقش عمده‌ای ایفا می‌کنند. در عین حال، تجارب دهه‌های اخیر نشان داده که بیمارستان‌ها، خصوصاً بیمارستان‌های بزرگ در کلان‌شهرها، در زمرۀ هدف‌های مورد تهدید هستند. از این رو برای آمادگی فیزیکی- کالبدی و تجهیزاتی بیمارستان‌ها و همچنین آمادگی مهارتی و روانی کاربران و کارکنانشان پیش‌بینی‌های مختلفی صورت می‌گیرد. برای همین منظور، ضابطه‌نامه‌ها و مطالعات متعددی با رویکرد پدافند غیرعامل برای فضاهای درمانی تدوین شده؛ اما تاکنون بررسی راهبردی و کلان و همه‌جانبه‌ای برای امن‌سازی و آماده‌سازی بیمارستان‌ها برای شرایط بحران صورت نگرفته است. هدف این پژوهش شناسایی و تدوین راهبردهای امن‌سازی بیمارستان‌های موجود در کلان‌شهرها با رویکرد پدافند غیزعامل است. پژوهش حاضر از نوع توسعه‌ای- کاربردی و با روش آمیخته (کمّی و توصیفی- تحلیلی) است. پژوهش به این ترتیب صورت گرفته که با جستجوهای کتابخانه‌ای و مصاحبه با صاحب‌نظران از یک سو وضع مطلوب ترسیم و از سوی دیگر وضع موجود و عوامل محیطی داخلی (IFE) و خارجی (EFE) مؤثر در بیمارستان‌ها شناسایی شد. سپس این عوامل با پیمایشِ پرسشنامه‌ایِ انجام‌شده در میان متخصصان و صاحب‌نظران- با جامعۀ آماری مشتمل بر ۲۰ نفر که به روش هدفمند انتخاب شدند- اولویت‌بندی شد. سپس با کمک روش SWOT عوامل محیطی تحلیل و مقابله و راهبردها استخراج شده است. در مرحلۀ بعد، این راهبردها نیز اولویت‌بندی و در نهایت راهکارهایی برای اجرایی کردن راهبردها پیشنهاد شده است. نتیجۀ این پژوهش عرضۀ راهبردهای ۳۸گانه در حوزه‌های هشت‌گانه (دفاعی، امنیتی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فناورانه، قانونی، زیست‌محیطی) برای امن‌سازی بیمارستان‌های کلان‌شهرها بوده است.
