مطالعۀ تطبیقی نمود‌‌های خیر و شر در هنر معاصر ایران و ژاپن «نمونۀ موردی: انیمۀ ژاپنی افسانۀ پرنسس مونونوکه و انیمیشن ایرانی آخرین داستان»

Abstract

یکی از مفاهیم مشترک میان اقوام و ملل سراسر جهان، مفهوم خیر و شر است که از زمان آفرینش شکل‌‌ گرفته و در ابتدایی‌‌ترین حالت خود در قالب اساطیر به‌‌صورت دو نیروی اهورایی و اهریمنی، نیکی و بدی بروز پیدا می‌‌کند. دو نیروی خیر و شر از ابتدا همواره با یکدیگر در جدال‌اند. نیروی خیر ریشه در روشنایی و پاکی و نیروی شر ریشه در خواسته‌‌های شوم و تاریکی دارد که قهرمانان اساطیری نماینده و نماد پیروزی یکی از این دوگانه‌‌ها خواهند بود. این نیروها همچنان در دنیای‌‌ معاصر حضور داشته و نمود‌‌های آنان در حوزه‌‌های مختلف از جمله در هنر خودنمایی می‌‌کنند که برخی از آنان در قالب تصویر در حیطۀ انیمیشن دارای شمایل و کارکرد یکسانی هستند، همانند نمودهای نیروی خیر و شر در انیمۀ ژاپنی پرنسس‌‌ مونونوکه و انیمیشن ایرانی آخرین داستان؛ بدین‌صورت مقالۀ حاضر در پی پاسخ به این پرسش است که نمودهای خیر و شر در هنر معاصر ایران و ژاپن در دو نمونۀ انیمۀ ژاپنی پرنسس‌ ‌مونونوکه و انیمیشن ایرانی آخرین داستان چه ارتباطی با یکدیگر دارند و هدف آن نیز مطالعه‌‌ و کشف‌‌ تطبیقی روابط میان نیرو‌‌های خیر و شر در هنر معاصر ایران و ژاپن در انیمۀ ژاپنی پرنسس‌ ‌مونونوکه و انیمیشن ایرانی آخرین داستان است. این پژوهش از نوع توصیفی‌تطبیقی بوده و با ابزار کتابخانه‌‌ای و همچنین مشاهده و بررسی برخی از مجموعه‌‌های سینمایی انیمیشن ایران و ژاپن به انجام رسیده است و نتیجۀ آن به‌گونه‌‌ای نمایانگر اشتراکاتی میان شخصیت‌‌پردازی، رنگ پوشش و فرم ظاهری نمایندگان خیر و شر در دو اثر و نیز مشابهت‌‌هایی میان مفهوم مونونوکه و ضحاک، شخصیت نینجاها و روزبانان است. در نهایت تأثیراتی که اهریمن با رویارویی با قهرمان در دو اثر می‌‌گذارد، از جهاتی می‌‌تواند مؤید اشتراکاتی در نمودهای خیر و شر در قالب هنر جدید یا انیمه‌‌ و انیمیشن باشد.

Keywords

• کلیدواژه‌ها: مطالعۀ تطبیقی
• اسطورۀ خیر و شر
• هنر معاصر ایران و ژاپن
• انیمۀ پرنسس ‌‌مونونوکه
• انیمیشن آخرین داستان