Analytical and Numerical Methods in Mining Engineering (Oct 2020)
نقدی بر روش‌های سنتی ارزیابی اثرات زیست‌محیطی (ریام، فولچی و تصمیم‌گیری چند معیاره) و استفاده از تحلیل پوششی داده‌ها به‌عنوان یک رویکرد نوین با محوریت توسعه پایدار
Abstract
روش‌های سنتی ارزیابی اثرات زیست‌محیطی مانند لئوپولد، فولچی و ماتریس ریام، تنها به تأثیرات مخرب طرح توجه نموده و کمتر مزایای اقتصادی و اجتماعی یک واحد صنعتی در آنها در نظر گرفته می‌شود. تحلیل پوششی داده ها به عنوان یک رویکرد نوین در ارزیابی واحدهای صنعتی علاوه بر مسائل زیست‌محیطی، تأثیرات مثبت اقتصادی و اجتماعی طرح را نیز در نظر گرفته و یک ارزیابی جامع از واحد صنعتی مورد نظر ارائه می‌نماید. در پژوهش حاضر کارخانه زغال‌شویی البرز شرقی در شمال ایران به عنوان مطالعه موردی در نظر گرفته شده است و 19 فعالیت کارخانه و 11 مؤلفه زیست محیطی در ارزیابی اثرات زیست محیطی کارخانه مورد استفاده قرار گرفته‌اند. برای حل مسئله از دو رویکرد مرسوم تحلیل پوششی داده‌ها به نام‌هایCRS وVRS استفاده شده است. نتایج نشان داد که مؤلفه‌های "بوم‌شناسی" و "چشم‌انداز منطقه" به عنوان مؤلفه‌های دارای بیشترین خطر باید مورد توجه جدی قرار گیرند. همچنین رسم نمودار "پتانسیل بهبود" در روش تحلیل پوششی داده‌ها می‌تواند به عنوان یک ابزار مؤثر در تعیین طرح‌های توسعه و بهبود فعالیت‌های کارخانه مؤثر باشد. استفاده از مدل CRS با رویکرد افزایش خروجی‌ها نشان داد که برخی فعالیت‌های کارخانه مانند "دمپ خوراک ورودی"، "پساب کارخانه" و "میزان مصرف آب در کارخانه" بیشترین اختلاف را با حالت بهینه داشتند و در طرح‌های توسعه‌ای آینده این مؤلفه‌ها حتماً باید به منظور اصلاح مدنظر قرار گیرند. در نهایت می‌توان گفت ارزیابی اثرات زیست‌محیطی کارخانه زغال‌شویی با رویکرد CRS خروجی محور در شرایط فعلی کارخانه به مفاهیم توسعه پایدار نزدیک‌تر است و می‌تواند ملاک عمل قرار گیرد.
Keywords
