History Studies (Nov 2024)
Hititlerin Suriye Krallıkları İle Yaptıkları Vassal Antlaşmalar
Abstract
Yazılı tarih öncesinde de muhtemelen insanlar birçok konuda uzlaşı sağlama yolunu tercih etmişlerdir. Ancak tarihi çağlar başladıktan sonra, uzlaşma ve antlaşmalar yazılı metinlere aktarılmıştır. Dolayısıyla tarih öncesi dönemlerde konu hakkında çok fazla bilgi sahibi olamasak da tarihi dönemlerden kalan metinler bize uzlaşı sağlanan konular, antlaşmanın tarafları ve koşulları hakkında bilgi sağlamaktadır. Antlaşmalar ve antlaşma metinleri dendiğinde Eski Çağ tarihinde ilk akla gelen Hitit Devleti olmaktadır. Devletlerarası siyasetini ağırlıklı olarak bu çerçevede yürüten Hitit Devleti çağdaşı olan büyük devletlerle olan ilişkilerini genellikle vassal devletlerle yapılan bağlayıcı antlaşmalar üstünden yürütülmüştür. Vassal antlaşmaları içerisinde de, günümüz Suriye’sinin topraklarında konumlanmış, dönemin nispeten küçük devletleri ile yapılan antlaşmalar geniş yer tutmaktadır. Suriye o dönemde, sahip olduğu yer altı ve yer üstü zenginlikleri ve stratejik konumu nedeniyle Mısır, Mitanni ve Hitit gibi büyük devletlerin hâkimiyet altına almak istedikleri bir konumda olmuştur. Bu nedenle mücadele alanı haline gelen Suriye’deki devletler de bu mücadeleden paylarına düşeni almışlar, varlıklarını devam ettirebilmek adına büyük devletler arasında denge politikası yürütmüşlerdir. Bu makale, bahse konu devletlerle Hitit Devleti arasında düzenlenen vassal antlaşmaları geleneksel tipoloji ve içerik bakımından inceleyerek, dönemin uluslararası politikalarının belirlenmesindeki etkilerini ortaya koymak amacıyla hazırlanmıştır.
Keywords