بوم شناسی کشاورزی (Dec 2014)

پهنه‌بندی اگرواکولوژیکی بخشی از اراضی قزوین برای کشت گندم (Triticum aestivum L.) با استفاده از RS و GIS

  • عباس طاعتی,
  • فریدون سرمدیان

DOI
https://doi.org/10.22067/jag.v7i3.34568
Journal volume & issue
Vol. 7, no. 3
pp. 368 – 380

Abstract

Read online

یکی از ابزارهای مؤثر برای شناخت توانمندیهای اراضی و اختصاص آنها به بهترین و سودآورترین انواع بهره‌وری، پهنه‌بندی اگرواکولوژی می‌باشد. در این تحقیق به منظور پهنه‌بندی اگرواکولوژی اراضی از تصاویر ماهواره‌ای و سیستم اطلاعات جغرافیایی استفاده شد. و پس از پهنه‌بندی اگروکلیماتیک ( بر اساس نقشه‌های هم باران، هم دما و طول دوره رشد) و پهنه‌بندی اگروادافیک ( بر اساس نقشه‌های خاک، شیب و کاربری اراضی)، در نهایت 43 پهنه اگرواکولوژی به دست آمد. سپس مشخصات اقلیم، خاک و توپوگرافی هر پهنه با نیازهای رویشی گندم مقایسه و کلاس‌های تناسب اراضی با استفاده از روش پارامتریک (ریشه دوم) تعیین شدند. نتایج نشان داد که کلاس تناسب اقلیم برای محصول گندم خیلی مناسب (S1) می‌باشد. بر اساس روش ریشه دوم تقریباً 14/34%، 16/43%، 94/14%، 03/4% و 72/3 اراضی به ترتیب در کلاس‌های خیلی مناسب (S1)، مناسب (S2)، تناسب بحرانی (S3)، نامناسب (N) و مطالعه نشده (NS) قرار گرفتند. به علاوه محدودیت‌های عمده در منطقه شامل عمق خاک و درصد سنگریزه در شمال منطقه، همچنین شور و سدیمی بودن اراضی ، کمبود ماده آلی و گچ در جنوب منطقه می‌باشد. پتانسیل تولید گندم نیز با استفاده از روش فائو محاسبه شد و مقدار آن 6666 کیلوگرم در هکتار به دست آمد. همچنین پتانسیل تولید اراضی در هر یک از پهنه‌ها، نیز تعیین شد. این کاهش عملکرد نسبت به پتانسیل تولید به علت تأثیر عوامل محدود کننده می‌باشد که با اصلاح این محدودیت‌ها مثل اعمال مدیریت صحیح از قبیل افزایش ماده آلی به خاک و زهکشی و آبشویی اراضی می‌توان عملکرد محصول را افزایش داد.

Keywords