Din ve Bilim Muş Alparslan Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi Dergisi (Dec 2022)
Taklit ve Taassup Üzerine Felsefi Bir İnceleme
Abstract
Bu makale, taklit ve taassubun mahiyetini ortaya koymaya çalışmaktadır. Denilebilir ki makalenin amacı, taklit ve taassubun; “medeniyet ve kültürün iki temel dayanağı olan bilgi ve sevginin” yerine geçerek bireysel ve toplumsal yetkinliğe engel olduğunu, dile getirmektir. Bir başka ifadeyle makale, genel olarak bilgi ve sevgi temelinde inşa edilmeyen toplumların taklit ve taassup üzerine inşa olunduklarını vurgulamaktadır. Örneğin son Peygamberden hemen sonra taklit ve taassubun yaygınlaştığı, bir tür statüko oluşturulduğu, buna bağlı olarak tarihin kutsandığı ve mitolojik dini anlatının hâkim kılınarak müslümanların adeta tarihe hapsedildiği söylenebilir. Müslümanların taklit ve taassubun yerildiği âyetleri, salt cahiliye Araplarına yöneltilmiş eleştiriler şeklinde okuyarak içine düştükleri cehaleti, sırtlarını döndükleri aklı, varlık ve birlik fikrinden doğan sevgiyi görmediklerini söylemek gerekir. Bu durumu, başkalarını eleştirmenin kolaylığı içerisinde insanın kendi hatalarını görmekte zorlanmasına bağlayabiliriz. Taklit ve taassup konusunda bilginler ile halkın arasını ayırt etmek gerekir. Halkın uzmanları taklidi normal iken bilginlerin taklit ehli olması kabul edilemez. Makalede metot olarak felsefi analiz ve karşılaştırma yöntemi kullanılmaya çalışılmıştır.
Keywords
