Cenzura filmów zagranicznych w Polsce Ludowej lat 1945-1956. Rekonesans

Abstract

Autor podejmuje w artykule słabo dotąd zbadane zagadnienie cenzury filmów zagranicznych w pierwszej dekadzie Polski Ludowej. We wstępie dokonuje przeglądu piśmiennictwa na temat cenzury filmowej i zwraca uwagę na jej specyfikę w odniesieniu do cenzury filmów polskich. Podkreśla przy tym konieczność komplementarnej analizy informacji pochodzących z Centrali Wynajmu Filmów oraz Głównego Urzędu Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk. Pomiędzy tymi instytucjami – jak wynika z kwerendy w zespole GUKPPiW w Archiwum Akt Nowych – istniał konflikt zogniskowany na działającej przy CWF komisji kwalifikującej filmy zagraniczne. Następnie, bazując na aktach wojewódzkich urzędów cenzury z Poznania i Rzeszowa, autor pokazuje skalę omawianego zjawiska, przy czym najwięcej miejsca poświęca tzw. akcji weryfikacyjnej z 1953 r. oraz działaniom cenzorskim związanym z sytuacją polityczną w ZSRR. W zakończeniu podkreślono rolę cenzury w monitorowaniu reakcji widowni, a także podjęto problem pokazów bezdebitowych.

Keywords

• cenzura
• import filmów
• rozpowszechnianie filmów
• Polska Ludowa
• stalinizm