ارزیابی آثار اقتصادی فعالیت‌های پژوهشی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گیلان در بازه زمانی 1387 تا 1391

Abstract

سرمایه‌گذاری در تحقیقات کشاورزی یکی از عوامل اصلی افزایش بهره‌وری کشاورزی است که اثرات چشمگیر بر رشد اقتصادی، کاهش فقر و امنیت غذایی دارد. در پژوهش حاضر، بازده اقتصادی فعالیت‌های پژوهشی خاتمه‏ یافتة سال‌های 1387 تا 1391 در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گیلان با استفاده از رهیافت تحلیل مازاد اقتصادی بررسی شد. این رهیافت از چارچوب بازار استفاده می‏‌کند که در آن، کاربرد دستاورد تحقیقات باعث جابه­ جایی منحنی عرضه می‌شود. بر پایه یافته‌های پژوهش، نرخ بازده داخلی فعالیت‌های پژوهشی مرکز گیلان، به‌طور میانگین، بیش از 49 درصد بوده است که در محدوده عمده بازده‌های گزارش‌شدة تحقیقات مورد بررسی (بیست تا شصت درصد) قرار می‌‌‌گیرد. میانگین نسبت فایده به هزینه فعالیت‌های پژوهشی مورد بررسی مرکز گیلان به میزان 7/6 و کمینه و بیشینة آن، به‏ ترتیب، صفر و 52 ریال بوده، که این نسبت به‌دست‌آمده بسیار کمتر از رقم گزارش‌شدة جهانی مبنی بر 32 دلار است. ارزش کنونی خالص فواید فعالیت‌های پژوهشی مورد بررسی در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی استان گیلان در دوره پذیرش یافته‌های آنها بیش از 853611025002 ریال به‌دست آمده و به‌طورکلی، فعالیت‌های پژوهشی این مرکز دارای بازده اقتصادی و اثربخشی بوده است؛ اما در مقایسه با میانگین آنها در گسترة جهانی، بسیار کم ارزیابی می‌شود. توانمندسازی علمی و اعتباری نهاد ترویج در بخش کشاورزی و اولویت‌گذاری فعالیت‌های پژوهشی از جمله پیشنهاد‌هایی است که می‌تواند در افزایش بازده اقتصادی و اثربخشی فعالیت‌های پژوهشی و نیز در افزایش تولیدات کشاورزی و رفاه ذی‏نفعان تحقیقات مؤثر باشد، چراکه رسالت نهاد ترویج کشاورزی نشر و انتقال دستاوردهای پژوهشی به عرصه‌های تولید و بهره‌برداران است.

Keywords

• ارزیابی آثار اقتصادی
• تحلیل مازاد اقتصادی
• نسبت فایده به هزینه
• نرخ بازده داخلی
• گیلان (استان)