Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (Dec 2021)

1958 İhtilali Sonrası Irak’ın Kuzeyinde Yaşanan Gelişmeler ve Albay Şevvaf İsyanı’nın Türkiye’ye Yansımaları (1958-1959)

  • Aydın Yiğit

DOI
https://doi.org/10.53568/yyusbed.1052715
Journal volume & issue
no. 54
pp. 483 – 514

Abstract

Read online

1921 yılında kurulan Irak Krallığı, General Kasım ve arkadaşları tarafından 14 Temmuz 1958 tarihinde gerçekleştirilen ihtilal ile devrilmiş ve ülkede Cumhuriyet ilan edilerek “Irak Cumhuriyeti” kurulmuştur. Ülkenin başında bulunan Kral II.Faysal, Veliaht Abdullah ve Başbakan Nuri Sait Paşa olaylar sırasında öldürülürken, yönetime General Abdülkerim Kasım hakim olmuştur. Komünistler ile Kürtlere dayanarak ülkeyi yönetmeye çalışan General Kasım, içlerinde yakın arkadaşlarının da bulunduğu milliyetçileri ise tasfiye etmeye ve sindirmeye başlamıştır. Bu durum, Komünist-Kürt İttifakı’nın doğup özellikle Irak’ın kuzey bölgelerinde etkin olmaya çalışmalarına yol açarken, milliyetçiler başta olmak üzere ülkenin pek çok kesimi tarafından tepkiye karşılanmıştır. Bu tarz bir yönetim anlayışıyla hareket eden General Kasım ve desteklediği Kürt-Komünist İttifakı ise önce Kerkük’te 24-26 Ekim Olaylarının, ardından da Musul’da Albay Şevvaf İsyanı’nın çıkmasına sebep olmuştur. Dolayısıyla bu çalışmada, 14 Temmuz 1958 İhtilali neticesinde özellikle Irak’ın kuzeyinde yaşanan gelişmeler, şiddet olayları ve gerek Irak içinde gerekse uluslararası arenada doğurduğu sonuçlar ağırlıklı olarak Türk basınına yansıdığı şekliyle ortaya konulmaya çalışılacaktır.

Keywords