Osoba starsza a kryzys we współczesnej rodzinie w ujęciu systemowym

Abstract

CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest ukazanie osoby starszej w systemowym modelu rodziny ze szczególnym zwróceniem uwagi na aspekt opieki nad nią oraz na jej potencjał w sytuacji kryzysów, jakie mają miejsce w obrębie rodziny. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Problem badawczy, jaki został podjęty w niniejszym arty­kule, zawarty jest w pytaniach: Jakie znaczenie w życiu osób starszych ma rodzina? Jaką rolę od­grywają osoby starsze w systemowym modelu rodziny? Jak przebiega opieka nad osobami star­szymi w systemowym modelu rodziny, w której obrębie występują kryzysy? Wykorzystana została metoda analityczno-syntetyczna oparta na wybranej literaturze przedmiotu. PROCES WYWODU: Zaprezentowana została systemowa teoria rodziny, w której osoby starsze nie są jedynie biorcą opieki, lecz za pomocą posiadanych zasobów stanowią nieocenione wspar­cie dla innych członków. Następnie przedstawione zostały przemiany we współczesnej rodzinie, które zaobserwować można na skutek uwarunkowań społeczno-kulturowych. Wywołały one w ob­rębie rodziny kryzysy, które w pracy ukazane zostały na przykładzie opieki nad osobami starszymi. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Obserwowany zanik rodzin wielopokoleniowych, a także obni­żenie jakości relacji międzygeneracyjnych doprowadził do tego, że osoby starsze utraciły ówczesną rolę oraz odchodzi się od dostrzegania ich potencjału. W sytuacji braku ich samodzielności opieka nad osobami starszymi może przybierać coraz częściej formę instytucjonalną, za co odpowiedzial­ne są wspomniane uwarunkowania społeczno-kulturowe. WNIOSKI, INNOWACJE,REKOMENDACJE: Za pomocą edukacji powinno przekazywać się wiedzę na temat wartości relacji międzygeneracyjnych, a także potrzeb osób starszych, dla któ­rych rodzina stanowi najważniejsze środowisko, a w której szczególnego znaczenia nabiera troska o najstarszych jej członków.

Keywords

• osoba starsza, systemowy model rodziny, kryzys, opieka, przemiany