Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości (Dec 2014)
Kierunki alternatywnych badań naukowych w rachunkowości zarządczej
Abstract
Celem artykułu jest prezentacja istoty, podejmowanej tematyki i metodyki kierunków badawczych zali-czanych do badań alternatywnych w rachunkowości zarządczej oraz wskazanie teorii pochodzących z innych dyscyplin społecznych leżących u podstaw tych kierunków badawczych. Artykuł powstał w rezultacie przeprowadzonych przez autorkę studiów zagranicznej i polskiej literatury przedmiotu i stanowi próbę wskazania argumentów potwierdzających następujące tezy: 1) rachunkowość zarządcza, stanowiąc część nauki rachunkowości, jest subdyscypliną nauk społecznych, której cechą jest pluralizm teorii leżących u podstaw prowadzonych w jej zakresie badań; 2) alternatywne badania prowadzone przez zagranicznych badaczy od końca lat 70. XX wieku przyczyniły się do postrzegania zastosowania rachunkowości zarządczej w podmiotach gospodarczych jako praktyki społecznej kształtowanej pod wpływem otoczenia organizacyjnego i społecznego i jednocześnie wpływającej na te otoczenia. Alternatywne badania w rachunkowości nie stanowią w Polsce dostatecznie znanego, a tym bardziej rozwijanego trendu badawczego. Dopiero ostatnio są one przedmiotem zainteresowania niektórych pra-cowników naukowych. Zdaniem autorki, podjęcie alternatywnych badań w obszarze rachunkowości przez polskich pracowników naukowych może przyczynić się do ukazania rachunkowości jako aktywno-ści społecznej w kontekście rozwoju i przemian społeczno-gospodarczych w kraju w przeszłości i obec-nie. Prezentowany artykuł ma charakter przeglądowy i stanowi wstęp do dalszych badań. Ze względu na ograniczenia objętościowe nie zawiera pełnej oceny prezentowanych kierunków badawczych, ani ich porównania. Po objaśnieniu istoty alternatywnych badań w rachunkowości zarządczej i wyszczególnieniu ich siedmiu kierunków, w artykule zostały przedstawione charakterystyczne cechy tych kierunków wraz ze wskazaniem przykładowych publikacji autorów zagranicznych prezentujących wyniki studiów badaw-czych do nich zaliczanych
