Bulletin of the Mineral Research and Exploration (Dec 2005)
KÜÇÜK MENDERES GRABENİ DOĞU UCUNDAKİ ANDEZİTLERİN (BAŞOVAKİRAZ/İZMİR) JEOLOJİSİ, PETROGRAFİSİ VE JEOKİMYASI
Abstract
Küçük Menderes Grabeni'nin doğu ucunda yer alan çalışma alanında, temeli oluşturan Menderes Masifi kayalarını kesen ve Başova Andezitleri olarak adlandırılan volkanik kayalar; Kiraz (İzmir) İlçesinin kuzeydoğusu, doğusu ve güneydoğusunda, sırasıyla Başova, Karaburç ve Yenişehir yakınlarında yüzlek verir. Oldukça küçük alanlar kaplayan bu yüzlekler, KD-GB uzanımlı bir hat boyunca dizilir. Başova ve Karaburç'un pembe ve gri renkli andezitik kayaları, çoğunlukla hipokristalen porfirik, yer yer hyalopilitik dokudadır. Başlıca, andezin, hornblend, piroksen, biyotit, kuvars ve opak mineral içeren bu kayaların hamuru, cam ve mikrolitlerden oluşur. Yenişehir'deki, koyu gri, yeşilimsi gri renkli, ince taneli bazaltik andezitlerde, makroskobik olarak plajiyoklaz ve piroksen fenokristalleri seçilebilir. Hipokristalen porfirik dokudaki kayaların ana felsik minerali plajiyoklaz, ana mafik minerali piroksendir. Hamur mikrolitiktir Belirgin bir yönlenme göstermeyen mikrolitler, yer yer bazı fenokristallerin etrafını çevrelemiş olarak gözlenir. Yarı-alkali ve kalk-alkali karakterli bu volkanitler; dayk, lav, piroklastit ve volkanik breş şeklinde yüzeye ulaşmıştır. İz element değişim diyagramında, kayaçların tümünde, büyük iyon yarı çaplı elementlerde zenginleşme, yüksek çekim alanlı elementlerde fakirleşme karakteristiktir. İncelenen volkanitlerin iz element ve ender toprak element değişim diyagramları, genel olarak, kalkal i yay volkanitlerinin ya da orojenik volkanitlerin desenine benzer. Yaş tayini (40Ar/39Ar) sonuçlarına göre, Başova'dan alınan örnekler 14,7±0,1 My, Yenişehir'den alınanlar ise 14,3±0,1 My yaşındadır. Yarı-alkali ve kalk-alkali karakterli bu volkanizma; dayk, lav, piroklastit ve volkanik breş şeklinde yüzeye ulaşmıştır. Birbirine çok yakın mesafelerde yüzlek veren ve aralarında çok az yaş farkı olan bu volkanitlerin iz element dağılımları, benzer kaynaktan türediklerine işaret etmektedir.
