Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (Mar 2021)
TÜRKİYE’DE DOĞRUDAN YABANCI SERMAYE YATIRIMLARININ ULUSLARARASI GÖÇ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: PANEL VERİ ANALİZİ
Abstract
Öz: İşgücü ve sermaye gibi üretim faktörü hareketlerinin incelendiği geniş bir literatür bulunmaktadır. Bir bölümünü uluslararası işgücü hareketlerinin oluşturduğu göç kavramının arkasında sosyal, kültürel, siyasal sebepler olduğu gibi ekonomik nedenler de bulunmaktadır. Ekonomik göç kavramı, ülkeler arasındaki ekonomik koşulların farklılığından kaynaklanan göç olarak nitelendirilmektedir ve bu farklılıklar göç hareketlerinin temel sebeplerinin başında gelmektedir. Bu nedenle literatürde göç ile milli gelir, gelir dağılımı, dış ticaret vb. gibi çeşitli ekonomik büyüklükler arasındaki ilişkiyi inceleyen çok sayıda çalışma bulunmaktadır. Bu çalışmanın temel amacı ise gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerden Türkiye’ye gelen doğrudan yabancı sermaye yatırımları ile bu ülkelere giden Türkiyeli göçmen sayısı arasındaki ilişkiyi incelemektir.Çalışmada kullanılan veri seti Türkiye’ye doğrudan yabancı sermaye yatırımı gerçekleştiren ve Türkiye’den göç alan gelişmiş ve gelişmekte olan seçilmiş 23 ülkenin 1993-2013 aralığındaki yıllık değerlerini içermektedir. Çalışmada panel veri yöntemi kullanılmıştır. Literatürde göç akımları ve doğrudan yabancı yatırım arasındaki ilişki çekim denklemi kullanılarak analiz edilmektedir. Bu sebeple modellerde yer alan değişkenler, genişletilmiş çekim modeline göre belirlenmiştir. Veri setinde ikili doğrudan yabancı sermaye yatırımı ve göçmen sayısı değerleri yer almaktadır. Çalışma sonucunda elde edilen bulgular Türkiye ekonomisinde bağlantı etkisi teorisinin geçerli olduğunu göstermektedir. Bir başka deyişle Türkiye’de doğrudan yabancı sermaye yatırımları, yatırımın kaynağı olan ülkelere göçü arttırmaktadır. Bununla birlikte Türkiye milli geliri ile dışa göç arasında ters yönlü ilişki olduğu, doğrudan yabancı sermaye yatırımının kaynağı olan ülkelerin gelirleri ve okullaşma oranları ile bu ülkelere olan göç arasında doğru yönlü ilişki olduğu saptanmıştır. Buna ilave olarak sermaye kaynağı ülkelerin nüfuslarının, hayat pahalılığının ve Türkiye ile arasındaki mesafelerinin bu ülkelere olan göçü azalttığına dair bulgular da elde edilmiştir. Abstract: There is an extensive literature that examines the movements of factors of production such as labor and capital. Behind the concept of migration, partly formed by international labor movements, there are social, cultural, and political reasons as well as economic reasons. The economic migration is defined as migration resulting from the difference in economic conditions between countries, and these differences are one of the main reasons for migration. For this reason, there are many studies in the literature that examine the relationship between migration and various economic variables such as national income, income distribution, foreign trade, etc.The main purpose of this study is to examine the effect of inwardforeign direct investment on outward immigration in Turkey. This study includes the panel data of selected 23 developed and developing countries over the period 1993-2013. In the literature, the relationship between migration flows and foreign direct investment is analyzed generally using the gravity model. For this reason, the variables in the models are determined by the augmented gravity model. The data set includes bilateral foreign direct investmentand immigrants’stock. Empirical findings indicate that the linkage effect is valid for Turkish economy. More precisely, Turkey’s inward foreign direct investment increases out-migration to investment source countries. In addition, it has been determined that there is an inverse relationship between Turkey's national income and out-migration and also there is a direct relationship between incomes and schooling rates of countries that are sources of foreign direct investment and migration to these countries. Finally, there is also evidence that the population, the cost of living and the distance from Turkey of investment source countries reduces migration to these countries.
Keywords
