پژوهشنامۀ انتقادی متون و برنامههای علوم انسانی (Sep 2022)
ارزیابی انتقادی کتاب علم الاجتماع الادبی (... منهج «سوسیولوجی» فی القراءة و النقد) (جامعهشناسی ادبی؛ روشی «جامعهشناسی» در خواندن و نقد)
Abstract
کتاب علم الاجتماع الادبی، تألیف انور عبدالحمید الموسی، از جملۀ تألیفات اخیر است که نویسنده در آن بهشکلی جامع به سیر پیدایش، رشد، و تحول جامعهشناسی ادبی از آغاز تا به امروز پرداخته و درکنار آن فصلی را نیز به آثار عربی در این حوزه و نقد آنها اختصاص داده است. بهمنظور معرفی این کتاب، بر آن شدیم تا این اثر را، با تکیه بر روش توصیفی ـ تحلیلی، از دو جنبة شکلی و محتوایی موردبررسی قرار دهیم تا درنهایت محاسن، معایب، و میزان موفقیت نویسنده در تألیف این اثر آشکار شود. براساس نتایج بهدستآمده میتوان روانی و شیوایی اسلوب، رعایت قواعد نگارشی، تناسب محتوا با عنوان، تسلسل منطقی میان مطالب، و استحکام و دقت و بیطرفی در تحلیلها و نقدها را از جملۀ محاسن این کتاب برشمرد و نوع طرح جلد، اختلاف در نوع و اندازۀ قلمها، عدم تازگی در عنوان و کلیبودن آن، تحققنیافتن اهدف پژوهش، صرف جمعآوری مطالب، شیوة استناددهی نامناسب و غیرعلمی، تکرار مکررات و مطالب، مسئلهمندنبودن اثر، و خاتمۀ نامناسب را از مهمترین معایب این اثر دانست.
Keywords