بالیدگی زیستی و فعالیت بدنی دختران نوجوان مازندران: نقش عوامل واسطه ای عوامل روان شناختی

Abstract

هدف: هدف این پژوهش تعیین ارتباط بالیدگی زیستی و فعالیت بدنی دختران نوجوان بر اساس نقش واسطه‌ای عوامل روان‌شناختی بود. روش: روش پژوهش همبستگی و جامعة آماری دانش­آموزان دختر دورة متوسطة اول مدارس دولتی استان مازندران در سال تحصیلی 96-1395 به تعداد 31522 نفر بود که به روش نمونه‌گیری چند مرحله‌ای تصادفی، در نهایت 630 نفر بر اساس نسبت پنج نفر به ازای هر گویه با احتمال ریزش نمونه انتخاب شدند. ابزارهای گردآوری داده‌ها شامل تخمین درصد قامت بزرگسالی خمیس–روشه (1994)، گام‌­شمار شیائومی می‌بند (2014)، قدسنج سکا 213 (2015)، ترازوی سکا 813 (2015)، پرسشنامة خودتوصیفی بدنی مارش (2010)، سیاهة نگرانی از تصویر بدن لیتلتون، آکسم و پوری (2005)، مقیاس عزت­نفس رزنبرگ (1965)، و سیاهة نگرش به فعالیت بدنی سایمول و اسمول (1974) بود. پس از حذف 57 نفر، داده‌ها با استفاده از روش الگویابی معادله‌های ساختاری تحلیل شد. یافته‌ها: داده‌ها رابطة معکوسی را بین بالیدگی زیستی و فعالیت بدنی نشان داد (289/0- =β، 001/0=P). نتایج الگویابی معادله‌های ساختاری حاکی از برازش خوب الگو (46/0 = معیار نکویی برازش) و معناداری ضریب مسیر غیرمستقیم بالیدگی زیستی و فعالیت بدنی با میانجی­گری نگرش به فعالیت بدنی (150/0- =β، 012/0=P)، عزت­نفس (091/0- =β، 015/0=P)، خودپندارة بدنی (062/0- =β، 016/0=P) و رضایت از تصویر بدن (009/0- =β، 019/0=P) بود. نتیجه‌گیری: برای ارتقاء رفتارهای مرتبط با سلامتی لازم است که برنامه­هایی طراحی شود تا دختران بلوغ را امری طبیعی و جذاب در گذار به دورة بزرگسالی قلمداد کنند و تفاوت‌های فردی و تنوع در ظاهر را بپذیرند.

Keywords

• بالیدگی زیستی
• خودپندارة بدنی
• دختران نوجوان
• عزت نفس
• فعالیت بدنی