پیش‌بینی رفتار اخلاقی براساس هوش اخلاقی و ویژگی‌های شخصیتی: نقش میانجی سازه خود –فراروی

Abstract

مقدمه: هدف این پژوهش، پیش­بینی رفتار اخلاقی براساس هوش اخلاقی و ویژگی­های شخصیتی با میانجی­گری سازه خود-فراروی بود.روش کار: جامعه­ی آماری این مطالعه توصیفی-همبستگی شامل تمام دانشجویان دانشگاه بوعلی سینا در سال تحصیلی 400-1399 بود. تعداد 285 نفر، مقیاس­های رفتار اخلاقی، هوش اخلاقی، شخصیت هگزاکو و مقیاس خود - فراروی را تکمیل کردند. تحلیل داده­ها با مدل معادلات ساختاری با نرم‌افزار لیزرل انجام شد.یافته ها: مدل پیشنهادی با داده­های تجربی برازش مناسبی دارد (94= GFI، 93= IFI، 95= CFI). نتایج تحلیل ضرایب رگرسیونی در مدل معادلات ساختاری نشان داد که اثر هوش اخلاقی (01/0, P< 41/0β= )، صداقت- فروتنی (01/0, P< 27/0 β=)، وظیفه­شناسی (01/0, P< 30/0 β=) و تجربه­گرایی (01/0, P< 24/0 β=) بر خود-فراروی، و اثر هوش اخلاقی (01/0, P< 49/0β= )، صداقت- فروتنی (01/0, P< 25/0 β=)، وظیفه­شناسی (01/0, P< 23/0 β=) و تجربه­گرایی (01/0, P< 21/0 β=) و اثر خود-فراروی (01/0, P< 43/0 β=) بر رفتار اخلاقی مثبت و معنادار بودند. نتایج حاصل از آزمون سوبل نشان داد که متغیر خود - فراروی در ارتباط بین هوش اخلاقی (01/0, P< 30/7 Z=)، و صداقت- فروتنی (01/0, P< 29/5 Z=)، وظیفه­شناسی (01/0, P< 61/4 Z=) و تجربه گرایی (01/0, P< 16/4 Z=) با رفتار اخلاقی نقش واسطه­ای معناداری دارد.نتیجه­گیری: به نظر می رسد خود-فراروی نقش میانجی در رابطه میان هوش اخلاقی و ویژگی­های شخصیتی با رفتار اخلاقی بازی می­کند. یافته­های این پژوهش می­تواند تلویحات تازه­ای در زمینه رفتار اخلاقی در موقعیت­های گوناگون به همراه داشته باشد.

Keywords

• اخلاق
• خود-فراروی
• رفتار اخلاقی
• ویژگی‌های شخصیتی
• هوش اخلاقی