ȘEMSÜDDÎN EL-KUFEYRÎ VE ET-TELVÎH ADLI SAHÎH-İ BUHÂRÎ ȘERHİ

Abstract

Sahîh-iBuhârî, tespit edilebildiği kadarıyla hadîs kaynakları içerisinde zerinde ençok çalışılan ve şerh yazılan eserdir. Sahîh-i Buhârî’nin şerhi çalışmaları, hadîstarihinin hemen her döneminde kesintisiz devam etmiştir. Şerh çalışmasıyapanlardan biri de Şemsüddîn el-Kufeyrî’dir (ö. 831/1427-28). Onunel-Kevkebü’s-sârî fî şerhi Sahîhi’l-Buhârî ve et-Telvîh ilâmaʿrifeti’l-Câmiʿi’ssahîh olarak isimlendirdiği iki ayrı şerhi bulunmaktadır. Üçciltten oluştuğu müellifi tarafından bildirilen ilk şerh el-Kevkebü’s-sârî fîşerhi Sahîhi’l-Buhârî’nin tamamı günümüze intikal etmemiştir. Müellif hattıolduğu düşünülen ikinci cildi, Berlin Devlet Kütüphanesi’nde bulunmaktadır.Altı ciltten oluşan et-Telvîh ilâ maʿrifeti’l- Câmiʿi’s-sahîh isimli ikincişerh ise Süleymaniye Yazma Eserler kütüphanesi’nde bulunmaktadır. Ancak buşerhin ismi ve müellifi kayıtlara hatalı girildiği için varlığından pekhaberdar olunamamıştır.Bu makalede,Kufeyrî’nin hayatı ve eserleri hakkında bilgi verildikten sonra her ikişerhinin günümüze intikal eden nüshaları ve içerikleri incelenmiştir.el-Kevkebü’ssârî’nin ciltleri eksik olması hasebiyle et-Telvîh ilâ maʿrifeti’l-Câmiʿi’s-sahîhdaha ayrıntılı bir şekilde tetkik edilmiştir. Çalışmayla eserin, üslup veyöntem açısından oldukça düzenli ve sistematik bir şerh olduğu görülmüştür.