بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی مقیاس هیجان‌پذیری در تدریس: رواسازی، اعتبار یابی و تحلیل عاملی

Abstract

با توجه به نقش هیجانات معلم در محیط آموزشی و اهمیت ابزار اندازه‌گیری در این زمینه، مطالعه حاضر با هدف بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی مقیاس هیجان‌پذیری در تدریس صورت پذیرفت. مطالعة حاضر از حیث هدف، کاربردی و از نظر روش، غیر آزمایشی و توصیفی- پیمایشی است. جامعة آماری شامل همة دبیران دورة دوم متوسطه دبیرستان‌های دولتی و غیر دولتی شهر زابل در سال تحصیلی 99-1398بود (435 نفر). نمونه‌ای در دسترس و به حجم 300 نفر انتخاب شد. جهت اجرای پژوهش، مقیاس‌های هیجان‌پذیری در تدریس (ETS) ویلاویسنسو (2010) و عاطفه مثبت و منفی واتسن (1988) به صورت برخط طراحی و لینک مربوط در اختیار گروه تلگرامی جامعة آماری مذکور قرار گرفت. پس از جمع آوری داده‌ها به تعداد مورد نظر، تحلیل‌های آماری با استفاده از نرم‌افزارهای spss.21 و Lisrel 8.5 انجام گردید. برای احراز روایی از روایی محتوایی، روایی سازه، روایی همگرا و تحلیل عاملی تأییدی و جهت تعیین پایایی از روش همسانی درونی بهره گرفته شد. بررسی نظر متخصصان، روایی محتوایی را تایید و الگوی همبستگی بین خرده مقیاس‌ها روایی سازة مناسب این مقیاس را نشان داد. همچنین، نتایج حاصله از ضرایب همبستگی بین زیرمقیاس‌‌ها با عاطفه مثبت و منفی حاکی از روایی همگرا بود. تحلیل عاملی تأییدی نیز از برازش قابل قبولی برخوردار و نشان داده شد که توزیع ماده‌ها در هر پنج زیر مقیاس خشم، غرور، لذت، احساس گناه، ملالت و آزردگی با آزمون اصلی مطابقت دارد. ضریب آلفای کرونباخ برای خرده مقیاس‌های خشم، غرور، لذت، احساس گناه، ملالت و آزردگی در دامنة 0.79 تا 0.90 به دست آمد. با عنایت به نتایج حاصل، نسخة فارسی مقیاس هیجان‌پذیری در تدریس ویلاویسنسو (2010) برای جامعة ایرانی از اعتبار و روایی کافی برخوردار است و جهت ارزیابی هیجانات تدریس دبیران دورة دوم متوسطه می‌توان از آن بهره گرفت.

Keywords

• هیجان
• تدریس
• هیجان پذیری در تدریس
• روایی
• اعتبار