Akademik İncelemeler Dergisi (Apr 2020)
KARİYER GELİŞİMİ BAĞLAMINDA SANAYİ 4.0’IN MESLEK SEÇİMİNE ETKİSİNE YÖNELİK BİR ANALİZ
Abstract
Sanayi 4.0 kavramı, 18. yüzyılda İngiltere’de Birinci Sanayi Devrimi ile başlayan ve sanayi devrimlerinin günümüzde ulaştığı son aşaması olarak kabul edilen Dördüncü Sanayi Devrimi’ni ifade etmektedir. Sanayi 4.0’ın, sanayi sektörü başta olmak üzere ekonomideki tüm sektörleri etkisi altına alması, siber fiziksel sistemlere ve yapay zekaya (akıllı makinalara) dayalı yeni mesleklerin ortaya çıkması, insana duyulan ihtiyacın oldukça azalması ve nitelikli işgücünün piyasada kalabileceği bir süreç olması beklenmektedir. Sanayi 4.0 süreciyle birlikte, mesleklerin yapı ve işleyişinde meydana gelecek değişim ve dönüşümün hem bireysel, hem toplumsal hem de ekonomik alanda büyük etkileri olacaktır. Mevcut durumda; eğitim sistemi aksaklıkları, olumsuz çevre koşulları, ülkenin ekonomik ve teknolojik gelişmişlik düzeyi vb. gibi faktörlerin etkilerinden dolayı zaten zor olan kariyer planlaması ve meslek seçimi konuları Sanayi 4.0 süreciyle birlikte bireyler için daha da karmaşık hale gelecektir. Bu çalışmada; Sanayi 4.0 sürecinde, bireylerin kariyer planlaması ve meslek seçimi yaparken mesleklerdeki değişim ve dönüşümün olası etkilerinin araştırılması amaçlanmıştır. Betimsel araştırma yöntemlerinden; literatür tarama ve kurgulama yöntemlerinin kullanıldığı çalışmada, önce Sanayi 4.0’ın gelişimi ve ortaya çıkmasında etkili olan koşullar incelenmiştir. Ardından, kariyer kavramı ve meslek seçimi konuları analiz edilmiştir. Son bölümde ise; kariyer evreleri bağlamında Sanayi 4.0’ın çocuklarda, gençlerde ve yetişkinlerde kariyer gelişimine etkilerinin tespitine yönelik araştırma ve kurgulama yapılmıştır. Çalışmadaki araştırma verilerine göre; sanayi 4.0 sürecinde, mevcut mesleklerden bir kısmının teknolojik gelişmeye bağlı olarak ortadan kalkacağı, buna karşılık şu anda mevcut olmayan yeni mesleklerin ortaya çıkacağı, varlığını devam ettirecek mesleklerin de değişime uğrayacağı tespit edilmiştir. Bütün bu veriler sonucunda sanayi 4.0 sürecinin meslekleri, meslek seçimini ve kariyer gelişimini önemli ölçüde etkileyeceği beklenmektedir.
Keywords