Praktyki i zaangażowanie religijne Polaków w społeczeństwie pandemicznym ‒ analiza socjologiczna

Abstract

W niniejszym artykule prezentujemy wyniki ogólnopolskich sondaży opinii publicznej i badań socjologicznych zrealizowanych w latach 2020-2023 dotyczących praktyk i zaangażowań religijnych Polaków, młodzieży i dorosłej ludności (msza św. niedzielna, spowiedź, modlitwa indywidualna). Hipotezą wiodącą tych rozważań jest teza, że religijność Polaków w społeczeństwie pandemicznym zmniejszyła się, a w społeczeństwie postpandemicznym nie osiągneła tego poziomu, jaki miała w okresie przed pandemią, tj. w końcu drugiej dekady XXI wieku. W pierwszej fazie pandemii COVID-19 nie doszło ani do wyraźnego wzrostu religijności, ani jej zdecydowanego osłabienia. W dalszej fazie pandemii ‒ prawdopodobnie ‒ nastąpiło przyspieszenie przemian sekularyzacyjnych w społeczeństwie polskim. W konsekwencji tych przemian wskaźnik regularnych praktyk niedzielnych zmniejszył się w latach 2018-2022 od 51% do 38% (różnica 13%). Pełzająca sekularyzacja staje się przyspieszającą, być może będzie mieć w przyszłości charakter gwałtowny, w mniejszym stopniu odnosi się ten proces przemian do ogólnej przynależności religijnej, jest bardziej wyraźny w odniesieniu do praktyk religijnych obowiązkowych i nadobowiązkowych oraz więzi z parafią.

Keywords

• praktyki religijne
• zaangażowanie religijne
• msza św. niedzielna
• spowiedź i komunia wielkanocna
• modlitwa indywidualna
• społeczeństwo pandemiczne