زن در توسعه و سیاست (Jun 2018)
ادراک زنان از گردشگری تک‌جنسیتی، کارکردها، چالش‌ها و راهبردهای مواجهه در خانواده
Abstract
گردشگری به‌منزلة یک فعالیت فراغتی مدرن در جوامع معاصر شناخته میشود. با‌این‌حال، همچون بسیاری از فعالیتهای فراغتی، دسترسی به سفر و گردشگری توزیع برابری در میان دستههای مختلف اجتماعی از جمله طبقات و جنسیت‌های مختلف (زنان و مردان) ندارد. از سوی دیگر، طبقة متوسط در جامعة ایران دگرگونیهای وسیعی را در ارزشها، الگوهای رفتاری و انتخابها در دهههای اخیر تجربه میکند. از همین رو، هدف پژوهش حاضر پاسخ به دو پرسش ذیل است: نخست اینکه زنان امروز طبقة متوسط در کلانشهرهای ایران چه کارکردهایی برای سفرهای تک‌جنسیتی ادراک میکنند؟ و دوم اینکه زنان مذکور در سفرهای تک‌جنسیتی پیش، حین و پس از سفر چه چالشهایی را ادراک میکنند و برای مواجهه با این چالش‌ها چه راهبردهایی را اتخاذ میکنند؟ برای این منظور رویکرد کیفی و روش مردم‌نگاری اتخاذ شد. در این زمینه، از چهارده زن مصاحبة عمیق انجام شد. یافتهها نشان داد زنان دو نوع کارکرد سلبی و ایجابی برای سفرهای تک‌جنسیتی/ تنها قائل‌اند. مهمترین چالش آنها، پیش از سفر، جلب رضایت خانواده و مدیریت منزل در غیابشان بود. چالشهای حین سفر نیز به دو گونة عاطفی و کارکردی قابل دستهبندی بود. چالشهای پس از سفر نیز چندان حائز اهمیت دانسته نمیشد. زنان برای مقابله با این چالش‌ها راهبردهای گوناگونی اتخاذ می‌کردند که طیفی از واکنشهای منفعلانه تا فعالانه و خلاقانه را دربرمیگرفت. در‌مجموع، سفر تک‌جنسیتی یا تنها برای زنان عرصة تجربه، محکزدن و اثباتِ قدرت، عاملیت و استقلال آنها در جامعة معاصر ایرانی بود.
Keywords
