پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی (Aug 2024)

شناسایی و تبیین مؤلفه ‏های هویت ‏ساز انسان از منظر نهج ‏البلاغه

  • علی شیروانی شیری,
  • مختار ذاکری

Journal volume & issue
Vol. 32, no. 63
pp. 91 – 116

Abstract

Read online

هدف تحقیق حاضر شناسایی و تبیین مؤلفه‏های هویت‏ساز انسان از منظر نهج‏البلاغه است. این تحقیق در پارادایم کیفی و بر اساس نظریه داده بنیاد و از روش کدگذاری استقرایی داده‏ها انجام گرفته است. نمونه مورد تحلیل، کل متن نامه‏ها، خطبه‏ها و حکمت‏های نهج‏البلاغه بود که داده‏ها به شیوه‏ی هدفمند و با رعایت قاعده‏ی اشباع نظری گرد‏آوری شد. به منظور اعتبارسنجی تحقیق از روش مسیر ممیزی استفاده شده است. همچنین نتایج پس از اعمال نظر پنج نفر از صاحب‌نظران و خبرگان عرصه هویت اسلامی، جمع‌بندی و اصلاحات لازم صورت گرفت. به‌منظور پایایی و اعتبایابی یافته‌‌ها، ضریب توافق نمره‌گذاران برای واحدهای تحلیل تخصیص‌داده‌شده صورت گرفت. یافته‏های تحقیق حاکی از آن است که 22 کد محوری شامل حکمت‏ورزی، اندیشه‏ورزی در امور، کسب آگاهی از امور، تأمل‏ورزی در تاریخ، تجربه‏محوری، تربیت‏پذیری، انجام اصولی و دقیق امور، عمل متفکرانه، استواری در امور، اتکال به پروردگار، یقین‏ورزی، میانه‏روی در امور، حفظ نقطه تعادل، پرورش روحیات درونی، خودکنترلی، اخلاص در نیات و اعمال، خضوع، خداباوری، خودارزشمندپنداری، خودارزیابی، توجه به امور دنیایی و احساس تعهد و مسئولیت و 9 کد گزینشی شامل معرفت‏اندوزی، عملگرایی، استحکام‌سازی درونی، تعادل‌جویی، خودسازی، خدامحوری، خودنگری، دنیاداری، تعهدورزی به عنوان مؤلفه‌های هویت‌ساز از منظر نهج‏البلاغه احصا گردید.

Keywords