Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (May 2020)
HABİB EN-NECCAR’IN ANTAKYA HALKINA TAVSİYE ETTİĞİ PSİKOSOSYAL HİKMETLER
Abstract
Habîb en-Neccâr, Hz. İsa’nın peygamberliği döneminde Antakya’da yaşadığı tahmin edilen biridir. O dönemde bir şehir halkına tevhid dinini tebliğ etmeleri için Allah (veya Hz. İsa) elçilerini gönderir. Şehir halkı "Siz Allah'ın elçisi değil sadece bizim gibi birer insansınız. Rahman Allah size hiçbir şey indirmemiştir. Sizin söyledikleriniz yalandan ibarettir" ve “Bize uğursuzluk getirdiniz” gibi gerekçeler öne sürerek elçileri yalanlarlar. Onları taşlayarak öldürmeye karar verirler. Bu zulme engel olmak için şehrin uzak ucundan biri koşarak gelir, “Sizden hiçbir ücret istemeyen hidayet yolunda olan bu elçilere uyun!” demektedir. O kişi kavmine; Peygamberlerin(kesme işareti gelmeli) Allah tarafından gönderildiğine inanmalarını, -akıl yeterli, peygamber’e ve vahiy bilgisine gerek yok diyen deizm türü görüşlerin aksine- onların vahiyle öğrettiği hüküm ve ilkeleri içselleştirmelerini istemektedir. Hikmet ve hakikatleri söyleyen elçileri öldürmemeleri konusunda halkına bazı nasihatlerde bulunur. Halkın zulüm ve haksızlıklarına engel olmaya çalışırken onun öldürüldüğü rivayet edilir. Son nefesinde “Keşke kavmim, Rabbimin beni bağışladığını ve beni ikrâm edilenlerden kıldığını bilseydi” diyerek halkının hikmet ve hakikatleri bilmelerini arzulamaktadır. Bu durum Kur’ân’ın kalbi olarak nitelendirilen Yâsîn Sûresi’nin 13-29. âyetlerinde geniş bir şekilde anlatılır. Bu kişinin kavmine yaptığı psiko-sosyal içerikli tavsiyeleri insanlığa sunulur. Müfessirler ve tarihçilere göre bu şehir; ‘Antakya’, anlatılan prototip şahsiyet de ‘Habib en-Neccâr’dır. O’nun halkına tavsiye ettiği psiko-sosyal hikmetlerin yaşamsal ilkelerden olduğu söylenebilir.
Keywords
