پژوهش‌نامۀ انتقادی متون و برنامه‌های علوم انسانی (Nov 2022)

نقد معرفت‌شناسی مدیریت اقتضایی از منظر قرآن

  • علی آقا صفری,
  • عبد الله توکلی

DOI
https://doi.org/10.30465/crtls.2021.37589.2319
Journal volume & issue
Vol. 22, no. 9
pp. 397 – 422

Abstract

Read online

مدیریت اقتضایی، مدعی است که در مدیریت، چیزی به نام بهترین اصول جهان‌شمول وجود ندارد. با عنایت به ره‌آوردهای رهیافت اقتضایی، ضروری است که معرفت‌شناسی آن، از منظر قرآن با بهره‌گیری از روش استنطاقی، مورد تحلیل قرار گیرد؛ تاضمن بیان گزاره‌های کلام وحی در رد، تأیید، اصلاح و تکمیل معرفت‌شناسی مدیریت اقتضایی، با تمسک به آنها کاستی‌های معرفتی شناسی آن را برطرف نمود. یافته‌ها نشان می‌دهد که معرفت‌شناسی در مدیریت اقتضایی مبتنی بر معرفت عینی و حسی بوده و علل و عوامل فرا طبیعی را در تبیین گزاره‌های طبیعی نادیده گرفته است. قرآن ضمن اشاره به کاستی‌های مدیریت اقتضایی موضوع معرفت را خدا، انسان، طبیعت و درک چگونه وابستگی و پیوستگی آن‌‌ها دانسته و تأکید می‌کند که انسان و محیط به شکل پیدا و پنهان از همدیگر تأثیر گرفته و بر یکدیگر اثر می‌گذارند و در نتیجه انسان می‌بایست با بهره‌گیری از ابزار شبکه‌ای از طریق ترکیب نگاه افقی به رابطه پدیده‌ها با هم و نگاه عمودی و طولی و رابطه آن‌ها با خالقشان سهم خود را اخذ نماید. نتایج بدست آمده بیانگر آن است که قرآن علاوه بر عقل و یافته‌های تجربی، تأکید دارد که نمی‌توان بدون وحی بهترین روش‌هایی را که منتهی به بهره‌وری بیشتر می‌گردد ارائه نمود.

Keywords