Modern Bir Osmanlı Yahudi’si Olarak Tekinalp’in Sosyalizm Karşıtlığı

Abstract

Tekinalp toplumsal, ekonomik ve siyasal açıdan köklü dönüşümlerin yaşandığı imparatorluktan ulus devlete geçiş sürecinde yaşamış Yahudi bir entelektüeldir. Belirli bir dönem Yahudilerin Osmanlılaştırılması ve içinde yaşadıkları topluma uyumu ekseninde Osmanlıcılık düşüncesinin ateşli bir savunucusu olan Tekinalp, çeşitli platformlarda Siyonizm ve sosyalizm gibi modern ideolojiler hakkındaki düşüncelerini dile getirmiş ve dönemin siyasi arenasında kendisini açık bir biçimde sosyalizm karşıtı olarak konumlandırmıştır. Diğer yandan aynı dönemde Avrupa’da yaşayan Yahudi entelektüellerin önemli bir bölümü sosyalizmin saflarında bir araya gelmiş, hatta en önemli sosyalist teorisyenler yine Yahudi entelektüeller arasından çıkmıştır. Bu çalışmada Tekinalp’in sosyalizm karşısındaki negatif tutumu ana hatlarıyla tanıtılmış ve buradan hareketle yirminci yüzyılın ilk çeyreğinde Avrupalı Yahudi entelektüellerle bir Osmanlı Yahudi’si olan Tekinalp’in sosyalizm karşısındaki farklı tutumlarının sebepleri tartışılmıştır. Bu eksende ortaya koyulacak bir tartışmanın Yahudilik ve sosyalizm ilişkisinin anlaşılabilmesine mütevazı bir katkı yapması hedeflenmektedir.

Keywords

• tekinalp
• yahudilik
• sosyalizm
• yahudi kimliği
• tekinalp
• judaism
• socialism
• jewish identit