تحقیقات تاریخ اجتماعی (Aug 2020)
بررسی حضور سکاها در رودبار گیلان در هزارۀ یکم پیشازمیلاد براساس شواهد باستان‌شناختی و منابع تاریخی
Abstract
سکاها تیره‌ای بودند که دسته‌ای از آنان پس از جابه‌جایی‌های بسیار در هزارۀ نخست پیشازمیلاد به بخش‌هایی از شمال غرب ایران وارد شدند و در این پهنه به زندگی پرداختند. کتیبه‌های باستانی همچون کتیبۀ اسرحدون و متن‌های تاریخی همچون تاریخ هرودوت به سکایان اشاره کرده است. در سالیان اخیر با یافت شدن خاکسپاری‌ها و گورآوندهای سکایی پرتوی نو بر تیرۀ سکایی در ایران افکنده شده است و تأییدی بر نوشته‌های مورخان است که در هزارۀ یکم پیشازمیلاد این تیره در شمال غرب ایران پدیدار شده بودند. یکی از محوطه‌هایی که خاکسپاری انسان همراه با اسب در آن وجود دارد محوطۀ کلورز و جوبن در رودبار گیلان است. پرسش این پژوهش چنین است که چه پیوندی میان یافته‌های محوطه‌های کلورز و جوبن با تیرۀ سکایی وجود دارد؟ فرضیۀ پژوهش این است که باتوجه به اینکه الگوهای خاکسپاری را می‌توان در زمینۀ مطالعۀ تمایزات قومی و روابط خویشاوندی و نیز باورهای آیینی استفاده کرد، خاکسپاری‌های یافتشده همراه با گورآوندهای آنها در محوطه‌های کلورز و جوبن را می‌توان به تیرۀ سکایی منسوب کرد. این پژوهش بر اساس هدف از نوع پژوهش‌های بنیادی و ماهیت و روش آن از نوع پژوهش‌های تاریخی و باستان‌شناسی به شیوۀ توصیفی و تحلیلی است. نگارندگان در این مقاله به خاکسپاری‌های انجام شده در این محوطه‌ها و گورآوندهای یافتشده از آنها می‌پردازد و در ادامه با همسنجی آنها با شیوۀ خاکسپاری سکایان به تبیین و تحلیل جایگاه سکاها در شمال ایران می‌پردازد.
Keywords
