تعیین اثر تنش خشکی بر مقادیر آستانه‌های دمایی بحرانی جوانه‌زنی بذر کلزای خودرو (.Brassica napus L) با استفاده از مدل هیدروترمال تایم

Abstract

دما و پتانسیل آب دو نیروی محرکه اصلی تنظیم خواب و جوانه‌زنی بذر هستند. مدل‌های هیدروترمال تایم به‌منظور کمی‌سازی پاسخ جوانه‌زنی به این دو عامل توسعه یافته‌اند. در بیشتر این مدل‌ها تنوع زمان جوانه‌زنی در میان بذرها با در نظر گرفتن یک توزیع نرمال برای مقادیر پتانسیل آب پایه (ψb(g)) و وقوع بازدارندگی گرمایی جوانه‌زنی با فرض افزایش خطی ψb(g) در دماهای بیشتر از حد بهینه توصیف شده است. در این مطالعه، از یک مدل هیدروترمال تایم جدید بر پایه توزیع گامبل برای توصیف تغییرات ψb(g) با دما و نیز مدل‌سازی اثر تنش خشکی بر تغییرات دماهای بهینه (To(g)) و بیشینه (Tm(g)) برای کسرهای مختلف جوانه‌زنی (g) کلزای خودرو استفاده شد. مقادیر ψb(g) با دما در گستره بین دمای پایه (Tb) تا Tm(g) به صورت خطی افزایش یافت، اما ثابت هیدروتایم (θH) روندی کاهشی داشت. این پاسخ باعث شد تا شکل منحنی سرعت جوانه‌زنی (GR(g)) در مقابل دما به صورت منحنی شود. هر دو آستانه بحرانی To(g) و Tm(g) متناسب با افزایش شدت تنش خشکی کاهش یافتند. مدل ضرایب θHT (ثابت هیدروترمال تایم)، Tb، ψbase(50) (میانه پتانسیل آب پایه در T=Tb)، KT (شیب تغییر ψb(g) با دما) را به ترتیب 305.50 مگاپاسکال درجه سانتی‌گراد ساعت، 6.17 درجه سانتی‌گراد، 1.375- مگاپاسکال و 0.044 مگاپاسکال بر درجه سانتی‌گراد برآورد کرد. مدل توسعه‌ داده شده در اینجا نه‌تنها برازش‌های خوبی به داده‌های جوانه‌زنی کلزای خودرو داشت، بلکه بینش مفیدی در مورد راهبردهای انطباقی این گونه برای بهینه‌سازی زمان جوانه‌زنی خود در محیط‌های مختلف دمایی و رطوبتی فراهم آورد.

Keywords

• پتانسیل آب پایه
• توزیع گامبل
• دمای بهینه
• دمای بیشینه
• مدل‌سازی جوانه‌زنی بذر