Pizhūhish/hā-yi Falsafī- Kalāmī (Mar 2013)
رشد اخلاقی؛ اصول و روشهای آن از نظر افلاطون
Abstract
این مقاله دیدگاه افلاطون را درباره رشد اخلاقی تحلیل و بررسی میکند. اگرچه نخستین تحقیق علمی درباره رشد اخلاقی و پیوند آن با رشد عقلانی را روانشناسان دوران معاصر انجام دادند، اما به گواهی تاریخ، مفهوم رشد اخلاقی و ارتباط آن با رشد عقلانی را نخستین بار افلاطون طرح کرد. در حالی که روانشناسان با نگاهی توصیفی به بیان چگونگی پیشرفت ذهنی و قضاوتهای اخلاقی انسان و ارتباط آنها با یکدیگر پرداختهاند، افلاطون به مثابه فیلسوفی فضیلتگرا با نگاهی هنجاری به تبیین نظریه خویش درباره رشد اخلاقی و معرفتی پرداخته، رشد اخلاقی را حاصل رشد همهجانبه ابعاد وجودی انسان تلقی میکند. وی با توجه به محوریت فضایل در نظریهاش، میکوشد با استفاده از روشهای مبتنی بر تلقین، عادت، تقلید از الگوها و نقل حکایات پندآموز در مراحل نازل تربیتی، منش فردی را ارتقا دهد و در مراحل عالیتر به رشد قدرت تفکر و بصیرت از طریق آموزش ریاضیات و دیالکتیک بپردازد، به گونهای که فرد قادر به تشخیص درست و نادرست و عمل به آن باشد. این مقاله درصدد است ماهیت رشد اخلاقی را از نظر افلاطون بر اساس نظریه اخلاقی و معرفتیاش بررسی کند و سپس به تبیین مهمترین اصول، مبانی فلسفی، عوامل و روشهای مهم تربیتی وی بپردازد.
Keywords