پژوهش در نشخوارکنندگان (Dec 2019)
اثر تزریق ویتامین C و مس بر تولید و ترکیب شیر و نمره وضعیت بدنی گاوهای دوره انتقال تحت تنش حرارتی
Abstract
سابقه و هدف: دوره انتقال به سه هفته قبل تا سه هفته بعداز زایش گفته می‌شود و یک مرحله فیزیولوژیکی پرتنش در گاوهای شیری می‌باشد. کاهش مصرف خوراک و تعادل منفی انرژی به طور بالقوه باعث تضعیف سیستم ایمنی و افزایش بروز ناهنجاری‌های متابولیکی و بیماری‌های عفونی مانند ورم پستان در گاوهای دوره انتقال می‌شود. دمای بالای هوا در فصل تابستان احتمال بروز تنش حرارتی را افزایش می‌دهد که با کاهش مصرف خوراک و تغییر در واکنش‌های متابولیکی باعث کاهش تولید شیر در گاوهای شیری همراه است. استفاده از برخی ویتامین‌ها و مواد معدنی می‌تواند به کاهش آثار منفی دوره انتقال و تنش حرارتی در گاوهای شیری کمک کند. از جمله این مواد مغذی می‌توان مس و ویتامین C را نام برد. لذا هدف از این آزمایش بررسی اثر تزریق ویتامین C و مس بر تولید و ترکیب شیر، نمره وضعیت بدنی، مصرف ماده خشک و سلول‌های خونی گاوهای دوره انتقال در فصل تابستان بود. مواد و روش‌ها: در این پژوهش از 20 رأس گاو هلشتاین شکم دوم (میانگین وزن 51 ± 18/603 کیلوگرم) و 20 رأس گاو شکم سوم و بالاتر (میانگین وزن 53 ± 05/669 کیلوگرم) در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی و به صورت فاکتوریل 2×2 انجام شد. زمان آزمایش از 40 روز قبل از زمان مورد انتظار زایش تا 90 روز پس از زایش بود. تیمارهای آزمایشی شامل شاهد (تزریق 7 میلی‌لیتر سرم فیزیولوژیک 9/0 درصد)، ویتامین C (تزریق 25 میلی‌گرم محلول ویتامین C به ازای هرکیلوگرم وزن زنده)، مس (تزریق 75 میلی‌گرم مس برای هر رأس در روز) و مس- ویتامین C ( تزریق همزمان 25 میلی‌گرم ویتامین C به ازای هر کیلوگرم وزن زنده و 75 میلی‌گرم مس برای هر رأس در روز) بودند. تزریق محلول‌ها در روزهای 40 و 20 قبل از زمان مورد انتظار زایش، روز زایش و 20 روز پس از زایش انجام شد. حداکثر شاخص حرارت – رطوبت در زمان اجرای آزمایش دارای دامنه‌ای از 27/68 تا 20/78 بود. تغییرات نمره وضعیت بدنی، مصرف ماده خشک در روز زایش، تولید و ترکیب شیر و شمارش سلول‌های خونی بررسی شد. یافته‌ها: نمره وضعیت بدنی، مصرف ماده خشک در روز زایش، تولید و ترکیب شیر در روزهای 7، 30، 60 و 90 پس از زایش و شمارش تفریقی سلول‌های خونی به غیر از نوتروفیل‌ها تحت تأثیر تزریق همزمان ویتامین C و مس قرار نگرفت. تعداد نوتروفیل‌ها در روز 20 قبل از زایش تحت تاثیر تزریق ویتامین C قرار نگرفت. در صورتی که تزریق ویتامین C باعث افزایش تعداد نوتروفیل‌های خون گاوها در روز زایش و روز 10، 20 و 30 پس از زایش شد (05/0p <). تزریق محلول مس در مقایسه با عدم تزریق آن باعث تمایل به تغییرات کمتری در نمره وضعیت بدنی گاوها از روز زایش تا 30 روز پس از آن شد (06/0= P). تعداد سلول‌های قرمز خون در روز زایش در گاوهای دریافت کننده محلول تزریقی مس در مقایسه با عدم دریافت آن بالاتر بود (05/0p <). نتیجه‌گیری کلی: به طور کلی، اگر چه تزریق جداگانه مس و ویتامین C باعث تغییراتی در تعداد برخی از سلول‌های خونی گاوها شد اما تزریق همزمان ویتامین C و مس در گاوهای دوره انتقال تحت تنش حرارتی بر تولید و ترکیب شیر آنها در 90 روز اول دوره شیردهی اثر قابل توجهی نداشت.
Keywords
