Avant (Jun 2015)
Innowacje genderowe. Studium przypadku: Nauka. Genetyka różnicowania płciowego
Abstract
Wyzwanie badawcze. Badania nad różnicowaniem płci biologicznej w przeszłości skupiały się przede wszystkim na rozwoju jąder, ignorując w dużym stopniu aktywne procesy, które kontrolują rozwój jajników (Veitia 2010). De facto przez bardzo długi czas uważano, że rozwój jajników „przebiega pod nieobecność innych czynników, domyślnie (default)” lub „pasywnie” w wyniku bipotencjalności gonad. Metoda: przemyślenie na nowo pojęć i teorii Przyjęcie, że rozwój tego, co żeńskie, przebiega „domyślnie”, sprawiło, że badania skupiały się na różnicowaniu jąder, a po odkryciu genu SRY na powią- zanych z tym zagadnieniach, jak na przykład SOX9. Powstawanie jajników badano dużo rzadziej. Modele naukowe, które traktowały żeńską ścieżkę rozwojową jako „domyślną”, były niezgodne z brakiem rozwoju jajników w przypadku zespołu Turnera, by wymienić tylko jeden przykład. Innowacje genderowe: 1. Rozpoznanie, że różnicowanie się jajników jest procesem czynnym. Obecne badania wskazują na aktywne mechanizmy, które są niezbędne do wytworzenia jajników (Veitia 2010; Uhlenhaut i in. 2009). Odkrycia te zwiększyły naszą wiedzę na temat rozwoju jąder i tego, w jaki sposób ścieżki rozwoju jajników i jąder nawzajem na siebie oddziałują. 2. Odkrycie, że zachowanie [funkcjonujących normalnie] jajników i jąder jest procesem ciągłym. Badania nad rozwojem jajników pokazały, że gen kodujący regulator transkrypcji FOXL2 musi ulec ekspresji w dojrzałym pęcherzyku jajowym, aby zapobiec „przekształceniu dojrzałego jajnika w jądro” (Uhlenhaut i in. 2009). Następnie badacze odkryli, że czynnik transkrypcyjny DMRT1 jest potrzebny, by zapobiec przeprogramowaniu komórek Sertolego (podporowych komórek kanalika nasiennego) w warstwę ziarnistą (komórki wokół oocytu) (Matson i in. 2011). 3. Nowy język służący do opisu różnicowania się gonad. Badacze odrzucili ideę „tego, co domyślne” i podkreślają, że o ile ścieżki rozwoju samicy i samca są odmienne, o tyle formowanie jajników (podobnie jak jąder czy każdego innego organu) jest procesem czynnym. Każda z powyższych ścieżek rozwoju wymaga wystąpienia złożonej kaskady czynników genetycznych we właściwych dawkach i precyzyjnie określonym czasie.
Keywords
