خشک‌کردن قارچ شیتاکه با استفاده از خشک‌کن ترکیبی هوای گرم- فروسرخ

Abstract

در طرح پیش رو برای بررسی فرایند رطوبت­زدایی از قارچ خوراکی- دارویی شیتاکه، از خشک­کن ترکیبی هوای‌گرم- فروسرخ استفاده شده است. تأثیر متغیرهای ورودی را که شامل دما، سرعت هوای ورودی و توان در خشک­کن ترکیبی هوای گرم- فروسرخ است، بر زمان خشک­شدن نمونه­ها تا رسیدن به رطوبت نهایی 10 درصد بر مبنای وزن تر، میزان انرژی مصرفی، تغیرات رنگ سطحی نمونه­ها، میزان آنتی­اکسیدان و فسفر استخراجی از عصارۀ قارچ خوراکی- دارویی شیتاکه ­خشک بررسی شد. از نرم‌افزار طراحی آزمایش به‌روش سنترال کامپوزیت استفاده شده است. پس از بررسی نحوۀ تأثیر متغیرها بر پاسخ­های فرایند، مشخص شد که با افزایش دما، سرعت و توان میزان آنتی ­اکسیدان افزایش می­یابد و مقدار R2، 9163/0 به‌دست آمد. افزایش دما تأثیر چشم‌گیری روی رنگ داشت و میزان تغییرات رنگ سطح نمونه­ها را افزایش داد که مقدار R2، 9041/0 به‌دست آمد. با افزایش دما، سرعت و توان زمان خشک‌شدن، کاهش پیدا کرد و مقدار R2، 9969/0 به‌دست آمد. برای دست‌یابی به کمینۀ میزان انرژی مصرفی، زمان خشک­شدن نمونه­ها و تغییرات رنگ سطح نمونه­ها و بیشینۀ میزان آنتی‌اکسیدان و فسفر عصارۀ قارچ شیتاکۀ خشک، فرایند بهینه­سازی شد. شرایط عملیاتی بهینه به‌ترتیب در دما، سرعت هوای ورودی و توان 88/54 درجۀ سلسیوس،53/0 متر برثانیه و 1183 وات به‌دست آمد. در این شرایط میزان انرژی­مصرفی، زمان، تغییر رنگ، میزان آنتی­اکسیدان و فسفر پیش‌بینی‌شده به‌ترتیب برابر 05/1 کیلو­وات ساعت،94/ 40دقیقه،24/32، 42/90 میلی­گرم بر میلی‌لیتر، 82 درصد، به‌دست آمد.

Keywords

• قارچ شیتاکه
• خشک‌کن ترکیبی
• انرژی‌مصرفی
• آنتی‌اکسیدان
• فسفر
• رنگ
• طراحی آزمایش