بررسی ارتباط بین خصوصیات منحنی شیردهی و برخی صفات اقتصادی گاوهای هلشتاین ایران

Abstract

هدف این پژوهش، برآورد همبستگی فراسنجه­های منحنی تولید شیر تابع روک (تولید اولیه، نرخ رسیدن به اوج تولید، فراسنجه مرتبط با بیشینه تولید، تغییرات شیب منحنی بعد از رسیدن به اوج تولید، زمان رسیدن به اوج تولید، مقدار تولید در اوج و تداوم شیردهی) با برخی صفات تولیدی (تولید شیر، چربی و پروتئین 305 روز)، نمره سلول­های بدنی و سن اولین زایش و همچنین بررسی فراسنجه­های منحنی در گروه­های مختلف فنوتیپی صفات اقتصادی گاوهای هلشتاین بود. از رکورد روز آزمون تولید شیر زایش نخست 847129 گاو که بین سال­های 1362 تا 1396 به وسیله مرکز اصلاح نژاد دام و بهبود تولیدات دامی کشور جمع­آوری شده بود، استفاده شد. برآورد مولفه­های واریانس و همبستگی­های ژنتیکی بین صفات با تجزیه و تحلیل دوصفتی و روش نمونه­گیری گیبس انجام شد. پس از گروه­بندی فنوتیپی حیوانات بر اساس صفات (تولید بالا، متوسط و پایین)، فراسنجه­های منحنی تولید در گروه­های مختلف فنوتیپی مقایسه شد. بالاترین و پایین­ترین همبستگی ژنتیکی، به ترتیب، بین تولید شیر 305 روز با میزان تولید شیر در اوج شیردهی (958/0) و نمره سلول­های بدنی با فراسنجه تغییرات شیب منحنی بعد از رسیدن به اوج تولید (001/0-) برآورد شد. تداوم شیردهی با تولید شیر، چربی و پروتئین شیر 305 روز همبستگی مثبت و متوسط به بالا و با نمره سلول­های بدنی و سن اولین زایش همبستگی منفی نشان داد. بنابراین، می­توان انتظار داشت انتخاب برای تداوم شیردهی سبب افزایش مقدار صفات تولیدی شده و با کاهش تعداد سلول­های سوماتیک و سن نخستین زایش، سلامت پستان­ها را بهبود داد. مقدار فراسنجه­­های منحنی در بین سه گروه فنوتیپی صفات، در بیشتر موارد، تفاوت معنی­داری داشتند (01/0>P)، به­طوری که در گروه با تولید بالا، صفات تولیدی و سن اولین زایش، میزان تولید اولیه، تولید در اوج و تداوم شیردهی بیشتر از سایر گروه­ها بود، اما برای نمره سلول­های بدنی، رابطه عکس مشاهده شد.

Keywords

• اوج تولید
• تابع روک
• تداوم شیردهی
• نمره سلول های بدنی
• همبستگی