Verbum Vitae (Dec 2018)
Gniewne oblicze Pana. Hermeneutyka kilku biblijnych kolokacji
Abstract
Autor omawia wybrane kolokacje biblijne, za pomocą których autorzy natchnieni Starego Testamentu przedstawiali niełaskę i gniew Boga, także Jego nieobecność w ludzie Bożym. Istotnym, specjalnym składnikiem tych wypowiedzi jest antropomorfizm „oblicze Pana” wskazujący na Boga uzupełniony o wybrane czasowniki hebrajskie. Pierwsza fraza („zwrócę me oblicze przeciw” – נתן את־פני ב) występuje w Starym Testamencie tylko kilka razy. Idiom opisuje stanowcze działanie Boga skierowane przeciw jednostce lub społeczności Izraela łamiących postanowienia Prawa i zawarte przymierze. Kolejne wyrażenie („ukryć swe oblicze przed” – סתר פני מן) spotykane jest w Starym Testamencie dużo częściej, głównie w dwóch kontekstach: lamentacji jednostki oraz w wołaniach całego ludu. Ukrycie się Bożego oblicza oznacza chwilową lub trwałą nieobecność Boga w życiu jednostki i całego narodu, czasem doświadczenie Bożego gniewu. W trzeciej części omówione zostały dwie inne kolokacje: „odrzucić od mego oblicza” (hebr. שלך מעל פני) oraz „odtrącić od mego oblicza” (מעל פני סור). Obydwa wyrażenia opisują zerwanie relacji między Bogiem a narodem wybranym, czego zewnętrznym znakiem były deportacje, kolejno Izraela i Judy (722 i 586 przed Chrystusem). Ostatecznie jednak odwrócenie, ukrycie się i nieobecność Boga, a nawet jego gniew nie mają charakteru trwałego i nieodwracalnego, zwyciężają bowiem Boża łaskawość i miłosierdzie.
Keywords
