بررسی ویژگی های زیستی و چالش های اکولوژیکی احتمالی ناشی از حضور ماهی سیچلاید گورخری Amatitlania nigrofasciata (Günther, 1867) در آبهای داخلی ایران

Abstract

انتشار ماهیان غیر‌بومی در خارج از محدوده طبیعی آنها به یک تهدید و معضل بزرگ برای گونه‌های بومی در محیط‌های آب شیرین تبدیل شده است. سیچلاید گورخری (Amatitlania nigrofasciata) از جمله گونه‌های غیربومی و مهاجم می‌باشد که تاکنون از حوضه‌های هرمز و دریاچه نمک در ایران گزارش شده است. تاکنون، مطالعات و تجربیات متعددی پیرامون تاثیرات منفی ماهی سیچلاید گورخری بر اکوسیستم‌های آب شیرین در کشورهای مختلف ثبت شده است. بنابراین، با توجه به ماهیت تهاجمی این گونه و پراکنش آن در آبهای داخلی ایران، لازم است تا مطالعه جامعی پیرامون ویژگی‌های زیست‌شناختی و چالش‌های اکولوژیکی ناشی از حضور آن در ایران انجام گیرد. بررسی مطالعات انجام شده نشان داد که ماهی سیچلاید گورخری (A. nigrofasciata) به دلیل برخورداری از ویژگی‌های زیست‌شناختی خاص مانند تحملِ دامنهِ وسیعی از شرایط محیطی، فرصت-طلبی، پرخاشگری، توانایی تصرف زیستگاه‌های آشفته و رشد سریع به یک گونه مهاجم در اکوسیستم‌های آبزی تبدیل شده است. این گونه قادر است از طریق شیوه‌های مختلف مانند رقابت، انتشار عوامل بیماری‌زا و هیبریداسیون روی جمعیت‌های ماهیان به-ویژه گونه‌های بومی مانند سیاه ماهیان (Capoeta) تاثیرات منفی داشته باشد. تاثیرات منفی این گونه نیز اغلب به‌واسطه رقابت با سایر گونه‌ها برای تأمین منابع غذایی و آشیان اکولوژیک توجیه می‌شود. اطلاعات ارائه شده در پژوهش حاضر می‌تواند به‌منظور حفاظت از گونه‌های بومی و همچنین اتخاذ تصمیمات و سیاست‌های صحیح مدیریتی در بخش‌های شیلات و محیط زیست مورد استفاده مدیران و کارشناسان وابسته قرار گیرد.

Keywords

• amatitlania nigrofasciata
• گونه غیربومی
• مهاجم
• رقابت
• حوضه دریاچه نمک