رابطة ارضاء نیازهای بنیادی روانی و اختلال تنظیم هیجانی با نقش میانجیگری طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه در دانشجویان دانشگاه بوعلی سینا همدان

Abstract

هدف این پژوهش، بررسی رابطة ارضاء نیازهای بنیادی روانی و اختلال تنظیم هیجانی با نقش میانجیگری طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه در دانشجویان بود. جامعة آماری این پژوهش شامل کلیة دانشجویان دوره کارشناسی دانشگاه بوعلی سینا که در سال 93 در هفت دانشکدة شیمی، علوم پایه، فنی و مهندسی، اقتصاد و علوم اجتماعی، ادبیات و علوم انسانی، هنر و معماری و کشاورزی مشغول به تحصیل بودند، تشکیل می‌دهند (7000=N). طرح این پژوهش از نوع توصیفی و روش پژوهش همبستگی بوده است. به این منظور با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای 364 نفر (تعداد 166 دختر و 198 پسر) از دانشجویان دوره کارشناسی دانشگاه بوعلی سینا همدان انتخاب شدند. برای جمع‌آوری اطلاعات از پرسشنامه نیازهای بنیادی روانی گاردیا، دسی و ریان (2000)، طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه یانگ (1998) و اختلال تنظیم هیجانی گراتس و رومر (2004)، استفاده شد. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها علاوه بر روش‌های توصیفی از روش تحلیل معادلات ساختاری با نرم‌افزار AMOS16، ضریب همبستگی و آزمون t استفاده شد. یافته‌های پژوهش نشان داد که مدل تجربی داده‌ها با مدل مفهومی دارای برازش خوبی است. بر اساس یافته‌ها، خودمختاری (003/0) و شایستگی (0001/0≥P) از خرده‌مقیاس نیازهای بنیادی روانی هم به‌صورت مستقیم و هم غیرمستقیم می‌توانند بر اختلال تنظیم هیجانی تأثیر بگذارند. همچنین نیاز به خودمختاری (011/0) و شایستگی (02/0) می‌توانند بر طرح‌واره‌های ناسازگار اثر بگذارند. به‌طورکلی یافته‌های پژوهش نشان داد که هر چه نیازهای بنیادی افراد کمتر برآورده شود، طرح‌واره‌های ناسازگار بیشتری شکل می‌گیرد و درنهایت در تنظیم هیجان اختلالاتی پدید خواهد آمد.

Keywords

• نیازهای بنیادی روانی
• طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه
• اختلال تنظیم هیجانی