Аутист балалармен жұмыс істейтін арнайы білім беру мұғалімдерінің мәселелері және ұсыныстары

Abstract

Мақалада арнайы білім беру саласында ерекше қажеттілігі бар бар балалар, соның ішінде аутист балаларға білім беру мәселесі талқыланады. Қазіргі уақытта біздің елімізде және бүкіл әлемде арнайы білімге мұқтаж адамдардың қоғамдық өмірге қатысуын қамтамасыз ету маңызды. Зерттеуде аутист балалармен жұмыс істейтін арнайы білім беру мұғалімдеріне осы балалармен жұмыс жасау кезінде кездесетін мәселелер туралы болды. Аутист балалармен жүргізілген бұл зерттеу аутизмі бар балалардың ерекшеліктерін қарастырады, өйткені олар жұмыс істейтін мұғалімдердің пікірлері мен ұсыныстарын алуға бағытталған. Зерттеудің мақсаты: инклюзивті білім беру кеңістігінде аутист балалармен жұмыс істейтін арнайы білім беру мұғалімдерінің пікірлері мен ұсыныстарын алу; (а) аутист балалардың ерекшеліктері туралы, (б) аутист балалар- мен жұмыс жасау кезінде кездесетін мәселелер туралы және (в) олардың проблемаларды шешу жөніндегі жұмысы. Бұл сапаны зерттеу үшін №39 М.Жұмабаев атындағы мектебінде арнайы сыныптарда жұмыс істейтін өз еркімен қатысқан 16 оқытушымен келіссөздер жүргізілді. Келіссөздер үшін сұхбаттың алдын-ала нысаны дайындалды. Сұхбат барлық мұғалімдермен сол күні, уақыты мен орны бөлек түрде өткізілді. Содан кейін сұхбат жүргізілді, сипаттамалық талдау мен нәтижелер сандық түрде ұсынылды. Зерттеу нәтижелері көрсеткендей, бірде-бір мұғалім бакалаврда аутист балаларды оқыту сабақтарын өтпеген, ал кейбіреулері аутист балаларды оқыту семинарларына, тренинг- терге қатысқан. Сонымен қатар, мұғалімдердің аутист балалардың мінез-құлық сипаттамалары туралы әртүрлі көзқарастары бар екендігі анықталды. Мұғалімдер аутист балаларға арналған сыныпта орындалатын ережелер, сабақ барысында қолданатын оқыту әдістері, әдістердің тиімділігі және олардың күнделікті өмірде үйрететін дағдылары бойынша жұмыстары туралы әртүрлі пікірлер айтты. Аутизммен ауыратын балалардың сипаттамалары туралы мұғалімдердің пікірлері бір-бірінен өзгеше болды. Түйін сөздер: арнайы білім беру, аутист балалар, педагог, мінез-құлық, әлеуметтік дағдылар.