تحلیل ادراکات روستاییان از پیشرفت زندگی، و ابعاد و موانع آن (مطالعه موردی: روستای دوساری دشت جیرفت)

Abstract

مفهوم پیشرفت زندگی روستایی ابعاد، محرکات و موانع چندگانه‌ای دارد. از آنجا که ادراکات و انگیزه‌های پیشرفت مردم متنوع‌اند پیشرفت زندگی نیز در نظر روستاییان مفهومی نسبی دارد. بنابراین در بررسی چنین موضوعاتی، برای اینکه هر دو جنبه جغرافیای ذهنی و عینی رعایت شود بایستی به ادراکات روستاییان رجوع کرد، زیرا ادراکات منعکس‌کنندة واقعیت‌ها‌ی عینی و ذهنی به همراه یکدیگرند. با توجه به چنین مبنای نظری، نمی‌توان با یکی از روش‌ها‌ی کمی یا کیفی به شناسایی ابعاد و مؤلفه‌های واقعی ادراکات مردم دست یافت. از اینرو مقاله حاضر، ترکیبی از مصاحبه اکتشافی (روش کیفی)، و تکنیک آماری تحلیل عاملی را به کار گرفته، منتها در این نوع تحلیل عاملی به جای تأکید بر متغیرها بر افراد و دسته‌بندی خود جامعه نمونه تأکید ورزیده است، به گونه‌ای که افراد در ارتباط با یکدیگر قرار داده می‌شوند و نه متغیرها. جامعه نمونه شامل 25 نفر از افراد باسواد روستا در مرحله نخست تحقیق و 70 نفر در مرحله دوم است. نتایج به‌دست‌آمده از تحقیق در پایان به دست کارشناسان و مسئولان روستا کارشناسی شد. روش‌شناسی تحقیق به گونه‌ای انتخاب شده است که بتواند ذهن مردم و کارشناسان را درگیر کند و به‌ویژه به مردم عادی نقش فعال دهد. نتایج تحقیق نشان داد که ادراکات مردم روستای دوساری در مورد پیشرفت زندگی در 4 دسته اصلی جای می‌گیرند: دید شاعرانه و رمانتیک، دید پیشرفت‌گرایانه همراه با توجه به ساختارها (دید اصلاح‌گرایانه)، دید پیشرفت‌گرایانه بدون توجه به وجود ساختارها، و دید محافظه‌کارانه.

Keywords

• ادراکات روستاییان
• پیشرفت زندگی
• دشت جیرفت
• روستای دوساری
• روش ترکیبی