تحلیل ریسک زمین‌شناسی در اکتشاف بر مبنای سری تله نفتی به‌کمک تئوری شهود و سیستم‌های اطلاعات مکانی

Abstract

تحلیل ریسک زمین‌شناسی در یک پروسۀ اکتشاف بر مبنای سری تله، نمونه‌ای از یک فرآیند تصمیم‌گیری چند معیاره مکانی است. از‌آنجایی‌که روند تشکیل، تجمیع و اکتشاف هیدروکربن دارای پارامترهای تأثیرگذار متعدد و پیچیده‌ای بوده و به‌علاوه پتانسیل‌یابی این ذخایر هیدروکربنی نیز زمانبر و از نظر مالی بسیار پرهزینه است، لازم است تا ریسک‌های موجود در فرآیند اکتشاف هیدروکربن تا حد امکان کنترل و مدیریت شود. بخش زیادی از این ریسک‌ها به‌علت عدم قطعیت‌های موجود در داده‌های مکانی است. در این تحقیق قصد بر آن است تا با استفاده از ویژگی های موجود در تئوری شهود و سیستم‌های اطلاعات مکانی چارچوبی برای مدیریت و کاهش ریسک زمین‌شناسی ساختمان‌های ناحیه رسوبی فارس طراحی شود. در مورد این تحقیق گزاره اصلی عبارت است از اینکه "کدام مکان‌ها از پلی انتخاب شده به لحاظ وجود سیستم هیدروکربنی دارای خطرپذیری کمتری نسبت به‌سایر نقاط هستند و میزان عدم قطعیت این برآورد به چه شکل است" به این منظور در این تحقیق از تئوری شهود یا دمسفر-شیفر استفاده گردیده است. این تئوری به‌عنوان مبنایی برای محاسبه عدم قطعیت ریسک زمین‌شناسی به‌شکل بازه‌ای به‌کار گرفته شده‌اند. این نوع رویکرد مستلزم آن بود تا داده‌های مورد استفاده در تشکیل سیستم‌های نفتی در قالب یک پایگاه داده مکانی گردآوری شوند تا با استفاده از ترکیب تحلیل‌های مکانی با مدل‌های عدم قطعیت بتوان نقشه‌های ریسک زمین‌شناسی را به‌کمک سیستم‌های اطلاعات مکانی با دقت مناسب تولید نمود. نتایج به‌دست آمده نشان داد که ریسک زمین‌شناسی با دقت 6/79% قابل پایش خواهد بود. تلفیق روش‌های مورد استفاده چارچوبی را ارائه می‌دهد که هر نقطه از ناحیه رسوبی مورد مطالعه دارای مقدارمشخصی از ریسک زمین‌شناسی باشد که عدم قطعیت آن توسط تئوری دمسفر-شیفر کنترل شده و طبقه‌بندی اهداف اکتشافی به‌لحاظ ریسک با در نظرگرفتن یک بازه عدم قطعیت انجام گردد.

Keywords

• سیستم اطلاعات مکانی
• ریسک زمین‌شناسی
• عدم قطعیت مکانی
• تئوری شهود
• سیستم نفتی