Sakarya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi (Feb 2017)
En uygun gövde sürükleme katsayısı hesabı için yeni bir öğrenme algoritması
Abstract
Bu çalışmada gövde sürükleme katsayısının en uygun değerini hesaplamak için yapay zeki bir yöntem olan Yapay Sinir Ağları (YSA), hızlı bir yöntem olan Eşzamanlı Dağılım Rassal Yaklaşım (EDRY) algoritması içerisine yerleştirilerek yeni bir algoritma tasarlanmıştır. EDRY en iyi çözüme oldukça hızlı bir şekilde yakınsayabilmektedir. Ancak tek başına EDRY çözümü bulabilmek için problemin bir fonksiyonuna ihtiyaç duymaktadır. YSA ise problemin bir fonksiyonu olmaksızın da çözümü bulabilmektedir. Ancak YSA’nın iyi eğitilebilmesi için belirli bir veri kümesine ihtiyaç vardır. Ayrıca problemin değişen her veri kümesi için en iyi sonucu veren uygun ağ yapısı ve parametreleri de değişebilmektedir. Bu nedenle YSA yalnız başına kullanılarak tek bir ağ yapısı ile her farklı veri kümesi için en iyi sonuca ulaşmak mümkün değildir. Bu çalışmanın temel amacı YSA’nın öğrenme kabiliyetinden faydalanarak EDRY’yi bir amaç fonksiyonu olmayan problemler için de kullanılabilir hale getirmektir. Bu amaçla, öncelikle daha önce rüzgâr tünelinde yapılmış deneysel çalışmalar neticesinde elde edilen gövde şekillerine göre gövde sürükleme katsayısının değişimi verileri ile YSA eğitilmiştir. Böylece YSA şekil değerlerine göre gövde sürükleme katsayısını kendisi tahmin edebilecek yeteneğe gelmiştir. YSA artık herhangi bir deneysel hesaplamaya ihtiyaç duymadan giriş değerlerine göre gövde sürükleme katsayısını tahmin edebilmektedir. Fakat burada YSA ile en uygun değer değil, her giriş değeri için bir çıkış değeri bulunmaktadır. EDRY’nin her adımda hesaplamaya ihtiyaç duyduğu maliyet fonksiyonu bu şekilde YSA, EDRY’ye gömülerek giderilmiştir. Yani burada tasarlanan yeni algoritma YSA’yı hangi durumlarda gövde sürükleme katsayısının ne olacağını bulmak için kullanırken EDRY’yi de en iyi katsayının oluşması için en uygun durumların ne olduğunu bulmak için kullanmaktadır. Bu şekilde eğitilen YSA, EDRY’ye gömülerek, gövde sürükleme katsayısını bir bağıntıya ihtiyaç olmaksızın hızlı ve doğru bir şekilde hesaplayan, başarılı ve yeni bir algoritma geliştirilmiştir.
Keywords