SECİ SANATININ KULLANIM ALANLARI VE İSLÂMÎ DÖNEMDE SECİ SANATINA YAKLAŞIMLAR

Abstract

Lafzı şekil ve anlam açısından güzelleştiren birçok edebî tür bulunmaktadır. Bu tür kullanımlardan birisi de secidir. Şiirdeki kafiyenin nesirdeki karşılığı olan seci, etkileyici bir ritim ortaya çıkarmak için cümlede fasıla diye isimlendirilen son kelimelerin tekrar eden seslerle bitmesidir. Bu ifade bölükleri aynı vezin ve aynı kafiyeye sahip olabilecekleri gibi sadece kafiye açısından bir birlik içerisinde olacak şekilde de kullanılabilmektedir. Kulağa hoş gelen secili ifadeler ses, ahenk, uyum ve ritim açısından bir güzellik barındırmaktadır. Bu yüzden birçok edebi türde vazgeçilmez bir ifade tarzı olmuştur. Cahiliye döneminde kâhinlerin sıklıkla kullandığı seci, hitabeler ve mesellerde de kendini bariz bir şekilde göstermektedir. Birçok kullanım alanı olmasına rağmen neredeyse kâhinlerle özdeşleşmiş olan seci Hz. Peygamber tarafından yasaklanmış bu da bir tartışma alanı oluşturmuştur. Seci sanatının bütün yönleriyle incelendiği bu çalışmada kâhinlerin kullandığı secili anlatımlar, Hz. Peygamber'in seçili konuşmaları çirkin görme sebepleri, Kur’ân-ı Kerîm’de seci bulunup bulunmadığı yönündeki tartışmalar ve İslâm âlimlerinin secili anlatımlar karşısındaki tutumları ele alınarak konunun kapsamlı bir şekilde sunulması hedeflenmiştir.