History Studies (Feb 2023)
19. YÜZYILDA İNGİLTERE’DEN OSMANLI DEVLETİNE SEYAHAT ETMENİN ALTIN KURALLARI
Abstract
Tarihin her döneminde, insanın var olduğu her yerde farklı toplum ve kültürleri tanıma yönünde bir merak söz konusu olmuştur. Kuşkusuz bu merakı gidermenin en etkili yöntemi de seyahat etmektir. Ancak ziyaret edilecek ülke hakkında bilgi sahibi olmadan atılacak adımlar telafisi zor neticeler üretebilecektir. Önceden fikir edinmek ise daha rahat hareket etme imkânı sağlayacak, tedbir almayı kolaylaştıracaktır. Bu sayede muhtemel sıkıntılar asgari düzeye indirilebilecektir. Özellikle de günümüze kıyasla teknolojik imkânların yetersiz, toplumsal iletişimin daha alt seviyede olduğu geçmiş dönemlerde bu husus daha fazla önem arz etmektedir. Erişilebilirliğin dolayısıyla da bilgi edinmenin hayli güç olduğu dönemlerde farklı toplumlar hakkında malumat sahibi olmanın en etkili yöntemlerinden birisi geçmiş tecrübelerden istifade etmektir. Geçmiş tecrübelere ise sadece sözlü değil, yazılı kaynaklar vasıtasıyla da ulaşılabilmektedir. Her ne kadar seyahatnameler, biyografi türündeki çalışmalar ve farklı türden eserler yazılı literatür kapsamında değerlendirilebilecekse de bu çalışmada yazılı kaynak olarak bir el kitabı üzerinde durulacaktır. Zira tıpkı günümüzde olduğu gibi geçmiş dönemlerde de seyahate çıkacaklara yardımcı olacak bu türden rehber kitaplar mevcuttur. Kılavuz eser niteliğindeki bu el kitapları ziyaret edilecek coğrafyayla ilgili her türden bilgiyi içermektedir. Bu çalışmada da Avrupalıların işini kolaylaştırmak ve onlara yol göstermek maksadıyla 1854 yılında İngiltere’de kaleme alınan bir el kitabı göz önüne alınarak Osmanlı Devleti’ne yönelik seyahatlerde dikkat edilmesi gereken hususların neler olduğuna değinilecektir.
