تأثیر پرتوتابی گاما و عمل آوری با سود سوزآور بر فراسنجه‌های تولید گاز برخی از محصولات فرعی کشاورزی در شرایط آزمایشگاهی (In vitro)

Abstract

هدف از انجام این پژوهش، بررسی تأثیر استفاده از پرتوتابی گاما و مقایسه آن با روش عمل آوری با سود بر فرآیند تخمیر و فراسنجههای تولید گاز برخی منابع فرعی کشاورزی (تفاله گوجه فرنگی، تفاله پرتقال، پوسته پسته و کاه گندم) در شرایط آزمایشگاهی بود. تیمارهای آزمایشی شامل 1) شاهد، 2) پرتوتابی گاما با دز 50 کیلوگری، 3) پرتوتابی گاما با دز 100 کیلوگری، 4) پرتوتابی گاما با دز 200 کیلوگری و 5) تیمار سود 5 درصد بود که بطور جداگانه بر روی هر کدام از منابع فرعی کشاورزی اعمال شدند. نتایج این آزمایش نشان داد پرتوتابی با دز 200 کیلوگری و سود به صورت معنی داری باعث افزایش تولید گاز در کاه گندم و تفاله گوجه فرنگی شدند. تاثیری از پرتوتابی و تیمار سود بر تولید گاز پوسته پسته مشاهده نشد. تفاله پرتقال پرتوتابی شده با دز 200 کیلوگری بیشترین مقدار گاز تولیدی را به خود اختصاص داد. بخش b و همچنین ثابت نرخ تولید گاز (c) در نمونه های کاه گندم پرتوتابی شده با دز 200 کیلوگری و سود در مقایسه با دیگر تیمارها و گروه شاهد بالاتر بود. ثابت نرخ تولید گاز و بخش b در تفاله گوجه فرنگی، پوسته پسته و تفاله پرتقال در تیمار پرتوتابی شده با دز 200 کیلوگری افزایش معنی‌داری نسبت به دیگر گروه‌ها داشت، ولی کمترین مقدار در بخش b مربوط به تفاله پرتقال تیمار شده با محلول سود بود. نتایج نشان می‌دهد که در نمونه‌های خوراکی دارای درصد پایین‌تر سلولز و همی سلولز، پرتوتابی با گاما با دز 200 کیلوگری می‌تواند موثر باشد و سبب افزایش قابلیت هضم آزمایشگاهی این نمونه‌های خوراکی شود.

Keywords

• پرتوتابی گاما
• فرآوری شیمیایی
• محصولات فرعی کشاورزی
• تولید گاز