ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺷﺎﺧﺺهای تحمل به خشکی در ارقام ذرت دانه‌ای در شرایط آب و هوای بهبهان

Abstract

هدف از اجرای این تحقیق بررسی تأثیر تنش خشکی از طریق اعمال دورهای مختلف آبیاری سطحی و شناسایی رقم برتر بر اساس شاخص‌های تنش می‌باشد.به منظور بررسی عکس العمل ارقام جدید ذرت نسبت به تنش خشکی، آزمایشی در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بهــبهان به‌صورت کرت‌های یک بار خــرد شده در قالب طرح آماری بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار طی دو سال (1394 - 1393) اجرا گردید. تنش خشکی شامل آبیاری بعد از 100 و 200 میلی‌متر تبخیر از تشت کلاس A در کرت‌های اصلی و سه رقم ذرت در کرت‌های فرعی مقایسه گردیدند. مقایسه میانگین کارایی مصرف آب در اثرات متقابل آبیاری و رقم نشان داد که تیمار 100 میلی‌متر تبخیر از تشت کلاس A و هیبرید PH3 با عملکرد 1.299 کیلوگرم دانه ذرت به‌ازای مصرف یک مترمکعب آب، در رده‌ی اول بود. نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان داد بیش-ترین میزان همبستگی عملکرد دانه با کارایی مصرف آب و وزن هزار دانه به‌ترتیب به میزان‌های 0.8761 و 0.8478 محاسبه شد که بیانگر نقش مؤثر وزن هزار دانه در افزایش عملکرد ذرت بود. نتایج تجزیه واریانس رگرسیون نشان داد که وزن هزار دانه بیش-ترین اثر مستقیم را بر عملکرد دانه ذرت داشت. بیش‌ترین اعداد شاخص‌های SSI، STI، MP، TOL، GMP، HM و YI مربوط به هیبرید PH3 و کم‌ترین اعداد شاخص‌های فوق مربوط به هیبرید PH4 بود. هم‌چنین کم‌ترین میزان شاخص YSI متعلق به هیبرید PH3 بود. همبستگی مثبت و معنی‌دار اجزای عملکرد با صفت مهم وزن هزار دانه از یک سو و همبستگی بسیار معنی‌دار وزن هزار دانه با عملکرد از سوی دیگر بیانگر هم سو بودن روند افزایش اجزای عملکرد با افزایش عملکرد دانه است. هیبرید PH3 علی رغم اینکه دارای مقادیر STI و GMP بالایی بود اما شاخص‌ های SSI و TOL آن نیز بیشتر بود در نتیجه از حساسیت به تنش بالایی برخوردار بود.

Keywords

• تبخیر
• رقم
• کارایی مصرف آب
• وزن هزار دانه