İlahiyat Tetkikleri Dergisi (Dec 2021)
Mehmed Zihni Efendi. el-Kavlü’s-Sedîd fî ‘İlmi’t-Tecvîd (Tecvîd-i Cedîd). İstanbul: Dâru’t-Tıbâ‘ati’l-‘Âmire / Publishing, 1328.
Abstract
Bu yazıda son devir Osmanlı âlim ve müderrislerinden Mehmed Zihni Efendi tarafından Osmanlı Türkçesiyle kaleme alınan “el-Kavlü’s-Sedîd fi ‘İlmi’t-Tecvîd” diğer ismiyle “Tecvîd-i Cedîd” adlı eseri değerlendirilmektedir. Medrese talebelerine yönelik hazırlanmış olan bu eser, üç ana konudan oluşmaktadır: Mushaf-ı Şerif, tilâvet ve tecvîd. Eserde, Kur’ân tarihi ve kitabeti, tilâvetin hükmü ve çeşitleri, Kur’ân eğitiminin fazileti, hatim geleneği gibi konuların yanı sıra vasıl ve vakıf hükümleri, harflerin çıkış yerleri ve sıfatları ile med çeşitleri gibi konular da ele alınmıştır. Müellifin konuları işlerken, yaşadığı dönemle alakalı hatalı davranış ve alışkanlıklara yönelik eleştiri yapmayı da ihmal etmemesi eserin önemli noktalarından birisini teşkil etmektedir. Müellifin, tecvid kaidelerini önce nazarî düzeyde ortaya koyup, daha sonra uygulamalı örneklerle açıklaması; nazarî düzeyde bırakmaması ayrıca önem arz etmektedir. Bu kitap kritiğinde, eserin tanıtımı yanı sıra Zihni Efendi’nin özel görüş ve düşüncelerinin altını çizmeye çalışılmış ve müellifin kullandığı kaynaklar kırâât literatürü açısından değerlendirilmiştir.
Keywords
