مقایسه اثربخشی درمان شناختی – رفتاری و فراشناختی بر درهم‌آمیختگی فکر بیماران مبتلابه وسواس فکری – عملی

Abstract

مقدمه: پژوهش حاضر باهدف مقایسه اثربخشی درمان شناختی-رفتاری و فراشناختی بر درهم‌آمیختگی فکر بیماران مبتلا به اختلال وسواس فکری-عملی انجام شد. مطالعه حاضر از طرح‌های نیمه آزمایشی با مدل پیش آزمون-پس آزمون و دارای دو گروه آزمایشی است. روش: جامعه آماری کلیه دانشجویان دختر دانشگاه علم و صنعت ایران در سال تحصیلی ۹۴-۹۳ بود. نمونه‌گیری اولیه به‌صورت داوطلبانه توسط فراخوان اجرای پژوهش انجام شد و افراد پرسشنامه پادوا ساناویو را تکمیل نمودند؛ سپس از میان آن‌ها 12 نفر مبتلا به اختلال وسواس فکری-عملی که به تأیید روانشناس بالینی (براساس ملاک‌های راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی نسخه پنجم) نیز رسیده بودند به‌صورت نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند و در دو گروه آزمایشی شناختی رفتاری (6=n) و فراشناختی (6=n) به طور تصادفی قرار گرفتند. سپس آزمودنی‌ها پرسشنامه درهم‌آمیختگی فکر را تکمیل نمودند و مداخلات شناختی-رفتاری و فراشناختی هر یک به مدت ده جلسه دو ساعته اجرا شدند. به‌منظور تحلیل داده‌ها از آزمون تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر و آزمون تحلیل واریانس آمیخته استفاده شد. نتایج: هر دو روش درمانی فراشناختی (p <0.001) و شناختی - رفتاری (p <0.001) در کاهش آمیختگی فکر، در پایان درمان و بعد از پیگیری یک‌ماهه مؤثر واقع شدند. به طور کل هر دو گروه فراشناختی (p <0.001) و شناختی - رفتاری (P=0.001) در کاهش وسواس فکری - عملی نیز مؤثر هستند. همچنین اثربخشی هر دو گروه شناختی - رفتاری و فراشناختی در آمیختگی فکر (0.07=P) در پایان درمان و بعد از پیگیری یک‌ماهه تفاوت معنی‌داری ندارند. بحث و نتیجه‌گیری: با توجه به یافته‌های پژوهش حاضر می‌توان نتیجه گرفت هر دو درمان شناختی رفتاری و فراشناختی در کاهش آمیختگی فکر و اختلال وسواس فکری-عملی مؤثر‌می باشند و درمان فراشناختی به عنوان درمان جدیدتر در حوزه روانشناختی می‌تواند جایگزین درمان شناختی-رفتاری در کاهش نشانه‌های وسواس فکری عملی و زیر شاخه‌های آن باشد.

Keywords

• وسواس فکری عملی
• شناختی رفتاری
• فراشناختی
• در هم آمیختگی فکر