تبیین الگوهای پراکنده رویی پیراشهر کرج

Abstract

آخرین یافته‌های علمی موجود در حوزه پراکنده‌رویی شهری اغلب به گونه‌شناسی توجه کرده‌اند؛ ازاین‌رو در مقاله حاضر باهدف شناسایی انواع مختلفی از گونه‌های پراکنده‌رویی شهری در کلان‌شهر کرج سعی شده است دیدگاه‌های موجود در گونه‌شناسی، شاخص‌های شناسایی هرگونه و چگونگی طبقه‌بندی گونه‌های مختلف در کلان‌شهر کرج مورد بررسی قرار گیرد. محدوده مکانی پژوهش، مناطق 10گانه کلان‌شهر کرج بوده است. داده‌ها با استفاده از روش کتابخانه‌ای و میدانی جمع‌آوری‌شده است. نوع داده‌ها شامل داده‌های جمعیتی مرکز آمار و داده‌های مکان محور سازمان نقشه‌برداری کشور و شهرداری کرج بوده است. روش تجزیه‌وتحلیل داده‌ها به‌صورت کمی و با استفاده از تکنیک ضریب موران، تراکم کرنل، تحلیل چیدمان فضا، شاخص شکل و منطق بولین انجام‌شده است. نتایج حاصل حاکی از آن است که شهر کرج دچار رشد غیر سازمان‌یافته و بد‌قواره بوده و با گونه‌های مختلفی از پراکنده‌رویی شهری مواجه می‌باشد. گونه‌ی تراکم پایین و پیوسته پراکنده‌رویی شهری بیشترین حجم از مساحت شهر را در برگرفته است و عمدتاً در لبه‌های شهری کرج قرار دارد. هرچند گونه‌های دیگری ازجمله پراکنده‌رویی خطی یا نواری، پراکنده‌رویی جهشی یا گره‌گرهی نیز در این شهر وجود دارد؛ اما غلبه با گونه‌ی پراکنده‌رویی پیوسته با تراکم کم یا پراکنده‌رویی لبه‌ایی است؛ بنابراین می‌توان گفت پراکنده‌رویی در شهر کرج با یک شکل و الگوی واحد رشد و توسعه پیدا نکرده است؛ بلکه با اشکال و گونه‌های مختلف همراه بوده است.

Keywords

• پراکنده‌رویی شهری
• اشکال پراکنده‌رویی
• رشد کم تراکم
• رشد کالبدی ناپیوسته
• کلان‌‌شهر کرج