The Reflection on the history of childhood in the context of the idea of ​​humanistic education

Abstract

Celem artykułu jest wyeksponowanie dziecka jako odrębnej kategorii w kontekście idei wychowania humanistycznego. Jest to bowiem zagadnienie niewystarczająco opracowane w literaturze przedmiotu. Tymczasem z historycznych opracowań wynika, że początek systematycznej refleksji naukowej nad dzieckiem i dzieciństwem pojawił się dopiero w połowie XIX wieku. W przeszłości świat dziecka stanowił uzupełnienie świata dorosłych. Dziecko było pozbawione własnych praw, nie posiadało swobody decydowania o istotnych obszarach życia (wykształcenie, zawód), przez długi okres pozostawało na samym dnie hierarchii społecznej. Stąd też w rzeczywistości gwałtownej liberalizacji pozycji dziecka i przedmiotowego traktowania przez dorosłych, aż do granic zawłaszczenia dzieciństwa, jest pożądane odwołanie się do kategorii dzieciństwa postrzeganego z perspektywy idei wychowania humanistycznego. Wychowanie humanistyczne bowiem dba o obronę człowieka „przed taką ideologiczną organizacją życia, która mogłaby prowadzić do uśmiercenia i podeptania osoby ludzkiej”.

Keywords

• child, childhood, humanity, humanistic education, “paideia”